- Doğu Coğrafya Dergisi
- Vol: 15 Issue: 24
- CANİK DAĞLARININ GÜNEYDOĞU BÖLÜMÜNDE KARSTLAŞMA VE KARSTİK ŞEKİLLER
CANİK DAĞLARININ GÜNEYDOĞU BÖLÜMÜNDE KARSTLAŞMA VE KARSTİK ŞEKİLLER
Authors : H. Ibrahim Zeybek
Pages : 273-287
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2011-09-14
Article Type : Other
Abstract :Araştırma sahası Orta Karadeniz Bölümü’nde, Reşadiye (Tokat) ilçe merkezi kuzeydoğusu ile Mesudiye (Ordu) ilçe merkezi güneyi arasındaki dağlık kuşakta yer alır. Bu saha, Canik Dağları’nın güneydoğu kesiminde ve yaklaşık 1500-2000 m’ler arasında bulunmaktadır. Bu kesimde çok sayıda dolinin yanı sıra, uvala, lapya, düden ve mağara gibi karstik şekillere de rastlanmaktadır. Çalışma hazırlanırken arazi çalışmaları dışında kireçtaşı örneklerinin laboratuar ortamında kireç oranları belirlenmiştir. Ayrıca, saha ile ilgili 1/25.000 ölçekli topoğrafya ve 1/100.000 ölçekli jeoloji haritalarından yararlanılmıştır. Çalışma sahasında kışlar soğuk, uzun ve kar yağışlı, yazlar ise ılık, kısa ve az yağışlı geçmektedir. Ana kayayı Üst Kretase kireçtaşları oluşturmakta ve bunların CaCO3 içerikleri % 75-% 88 arasında değişmektedir. İnceleme sahası bütünü ile orman alanı içerisinde yer alır. Bununla birlikte, bazı kesimlerde orman tahrip edilmiş ve erozyon nedeniyle ana kaya açığa çıkmıştır. İnceleme alanındaki karstik şekillerin, oluşumunda asıl rolü çözünme süreçleri oynamıştır. Bununla birlikte, başta dolinler olmak üzere karstik şekillerin, dizilişleri ve yoğunlukları üzerinde ana kayanın bol kırıklı ve çatlaklı olmasının da önemli rolü olmuştur. Nitekim, inceleme alanının doğu kesiminde bir dizi halinde uzanan dolinler, "yönlü karst” manzarası oluşturmaktadır. Yöre, Kuvaterner’deki iklim değişmelerinden etkilenmiş ve muhtemelen yüksek kesimler periglasiyal şartlara sahne olmuştur. Çavdar Yaylası güneyindeki dolinlerin kuzey yamaçlarına kadar akan lavlar ve çeşitli araştırıcılar tarafından Pliyosen’e atfedilen volkanik faaliyet dikkate alındığında, yöredeki karstlaşma sürecinin Kuvaterner öncesinden başlamış olduğu söylenebilir.Keywords : Karstlaşma, Karstik Şekiller, Canik Dağları, Kireçtaşı