- Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
- Vol: 25 Issue: 25
- Şeyhülislâm Kemâl Paşazâde İbni Kemâl Dîvânı’nda Atasözleri, Deyimler ve Halk Söyleyişleri...
Şeyhülislâm Kemâl Paşazâde İbni Kemâl Dîvânı’nda Atasözleri, Deyimler ve Halk Söyleyişleri
Authors : Zahide Efe
Pages : 277-309
View : 8 | Download : 61
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research Article
Abstract :İçinde bulundukları topluma ait birçok unsuru şiirlerine malzeme yapan klasik Türk edebiyatı şairleri atasözü ve deyimlerden de geniş ölçüde istifade etmişler; hatta şiirde atasözü ve deyim kullanmayı divan şiiri geleneğinin bir parçası hâline getirmeyi başarmışlardır. Hemen hemen her şairin kişisel zevk ve üslupları doğrultusunda az veya çok kullanmış olduğu atasözü ve deyimlere yazmış olduğu şiirlerde yer veren şairlerden biri de Şeyhülislâm Kemâl Paşazâde’dir. Kaynaklarda bütün insanların müftüsü, insanların ve cinlerin müftüsü, Anadolu ve Rumeli’nin İbn-i Sina’sı gibi lakaplarla anılan ve sekiz yıl şeyhülislâmlık makamında bulunan Kemâl Paşazâde, Osmanlı devletinin yetiştirdiği en önemli âlimlerden biridir. Tefsir, hadis, fıkıh, tasavvuf, felsefe, tarih, dil ve tıp gibi pek çok alanda Türkçe, Arapça ve Farsça iki yüzün üzerinde eser veren Kemâl Paşazâde’nin klasik Türk edebiyatı alanında verdiği en önemli eserlerden biri Dîvân’ıdır. Şiirlerinde aşkı ve hikemî konuları ön planda tutan Kemâl Paşazâde’nin sade bir üslupla kaleme aldığı Dîvân’ı; atasözü, deyim ve halk söyleyişlerinin kullanımı açısından oldukça dikkat çekicidir. Kemâl Paşazâde Dîvânı’nda 30 civarında atasözü ile 300 kadar deyim kullanmıştır. Bu çalışmada tespit edilen atasözü, deyim ve halk söyleyişleri ile bunların ne kadar sıklıkla kullanıldıkları ortaya konulmuştur.Keywords : Şeyhülislâm Kemâl Paşazâde, Dîvân, Atasözü, Deyim, Halk Söyleyişi