XV. Asır Mevlitlerinde Rüya
Authors : Erdem SARIKAYA
Pages : 1156-1239
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Klâsik Türk edebiyatının ilk dönemlerinden itibaren örnekleri görülen edebî türlerden bir tanesi de mevlittir. Son dönemde yapılan araştırmalar, mevlit külliyatı olarak da isimlendirebileceğimiz bu geleneğin adı hiç duyulmamış şairlerini ve eserlerini edebiyat tarihimize kazandırmaktadır. Bununla beraber tespit edilen mevlit metinleri üzerine yapılacak edebî incelemelerle mevlit geleneğinin ses, şekil ve motif gibi kullanımlara dair eğilimleri de geniş ölçüde belirlenebilir. Bu çalışmada, XV. asırda Hz. Muhammed’in hayatı etrafında kaleme alınmış mevlit metinlerinden tespit edilen rüyalar; edebî, kültürel ve dinî bağlamda incelenecektir. Giriş bölümünde, mevlit türü hakkında temel bilgilerin verilmesinin ardından çalışmaya esas olan mevlitler tanıtılacak ve bu eserlerden tespit edilen edebî rüyalar, rüya sahiplerine göre tasnif edilerek tablolar hâlinde gösterilecektir. İnceleme bölümünde XV. asır mevlitlerindeki edebî rüyalar, öncelikle motif yapıları ve masallarla benzerlik tarafları açısından değerlendirilecektir. Daha sonra rüyalar, İslami kabullere, kaynaklarına ve yapılarına göre tasnif edilecektir. Bu alt bölümün ardından rüyaların tahliline yer verilecektir. Rüya ve tabiri, sosyal hayatta ve kültürel kabullerde ayrılmadığı gibi edebî eserlerde de birbirinden ayrı düşünülemez. Geniş kültür birikimi nedeniyle müstakil olarak ele alınması gereken rüya sembolleri ve tabircileri, bu çalışmada tablolar hâlinde gösterilecek ve asli özellikleri hakkında kısa bilgiler verilecektir. İnceleme bölümün sonunda edebî rüyalar, sonuçlarına göre tasnif edilip incelenecektir. Çalışmanın ekler bölümünde edebî rüya metinleri, giriş kısmındaki plana uygun bir şekilde araştırmacıların dikkatine sunulacaktır.Keywords : Klâsik Türk edebiyatı, mevlit, rüya, rüya tabiri.