- Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- On dokuzuncu yüzyılda bir bohem: fotoğrafçı ve baloncu Felix Nadar
On dokuzuncu yüzyılda bir bohem: fotoğrafçı ve baloncu Felix Nadar
Authors : Serkan Dora
Pages : 62-77
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2022-01-31
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede 19. yüzyılın başkenti Paris’te yaşamış fotoğrafçı, baloncu, öykü yazarı, karikatürist, illüstratör ve gazeteci Gaspard-Felix Tournachon Nadar incelenmektedir. Bohem bir çevrede sanatsal üretimlerine başlayan Felix Nadar, başta fotoğraf olmak üzere, birçok konuda öncü olmuş bir sanatçıdır. Makalede Nadar’ın eylemleri para ekonomisi bağlamında değerlendirilmektedir. Buradan hareketle Paris’in akışkan hayatı içinde kültürel yapıya, mimari dönüşüme, dönemi anlamaya çalışan sanatçılara ve bu sanatçılarla ilişkilere bakılmaktadır. Böylece Nadar’ın doğumundan ölümüne kadar aktarılan biyografisi toplumsal arka planla çerçevelendirilmektedir. Makale Nadar’ın yaşam öyküsü üzerinden ilerlemektedir. Nadar’ın biyografisinde sanatın dışına çıkan birçok öncü eylem de vardır. Bunların aktarılmaması Nadar’ın karakterini ve dönemin ruhunu anlamayı engelleyebileceği için Nadar’ın bütün girişimleri gösterilmektedir. 19. yüzyılın toplumsal yapısı içinde Nadar’ın karakteri eylemlerine hem sanatsal hem de ticari olmak üzere iki yönlü yansımaktadır. Dönemin diğer fotoğrafçılarında bu çift yönlülük gözükmemektedir. Onlar ya Eugene Disdéri gibi fotoğrafa sadece ticari gözle bakmakta ya da resimden fotoğrafa geçen Gustave Le Gray gibi sanatsal yaklaşmaktadır. Nadar ticaret ve sanatı bir arada sürdürmeyi başarmıştır. Makalenin amacı 19. yüzyıl Avrupası’nın kitle toplumunda para ekonomisinin sanatçının yönelimlerini nasıl etkilediğini göstermektir. Bunu yaparken de Nadar’ın yönelimleri ile bohem dönemlerinden beri Nadar’ın yakın arkadaşı olan flaneur Charles Baudelaire’in yönelimleri karşılaştırılmaktadır. Çalışmanın sonucunda para ekonomisine uyum sağlamaya çalışan Nadar’ın ayakta kalmak için bohem hayatından uzaklaştığı, ama sanatçı kimliğini kaybetmeden ticari ve sanatsal çalışmalarını sürdürebildiği gösterilmektedir. Makalenin kavramsal çerçevesini Walter Benjamin’in "Baudelaire’de Bazı Motifler Üzerine”, "XIX. Yüzyıl’ın Başkenti Paris” ve "Charles Baudelaire: Kapitalizmin Yükseliş Çağında Bir Lirik Şair” adlı çalışmaları ve Georg Simmel’in modernite çözümlemeleri oluşturmaktadır.Keywords : Nadar, sanat, fotoğrafçı, baloncu, bohem, Baudelaire