- Dil ve Edebiyat Dergisi
- Vol: 14 Issue: 2
- Bakmak Eylemi ve Söylem İşlevleri: Eşdizimlilik Örüntülerinin Gösterdikleri
Bakmak Eylemi ve Söylem İşlevleri: Eşdizimlilik Örüntülerinin Gösterdikleri
Authors : Mustafa Aksan, Umut Ufuk Demirhan
Pages : 85-107
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2017-07-15
Article Type : Research
Abstract :Görsel algı eylemi olan bakmak eyleminin buyrum ve istek çekimli biçimleri anlam aşınması sonucu algı anlamı aktarmaktan uzaklaşarak birer söylem işaretleyicisi işlevleriyle kullanılmaya başlamıştır. Ruhi (2011) Sözlü Türkçe Derlemi verisi ile yaptığı çalışmada, 2. tekil buyrum biçimlerinin ( bak, bak-sana ) öncelikli olarak söylemde konuşucu için dikkat çekmek amaçlı bir dikkat çağırısı ve vurgulama işlevi gösterdiğini, 1. tekil ( bak-ayım ) ve 1. çoğul ( bak-alım ) istek biçimlerinin ise konu başlatma ve konuşma sonlandırma işlevleriyle kullanıldıklarını belirler. Bu çalışma, sözlü birleşeni de olan daha büyük kapsamlı derlem ( Türkçe Ulusal Derlemi ) verisinden bakmak eyleminin buyrum biçiminin örneklerin sunduğu görünümlerini saptamayı ve dikkat ve ünlem işlevlerinin çeşitlenmelerini, kullanım bağlamlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Söylemdeki görünümler ile sayısal değerlerin birlikte incelenmesi daha ayrıntılı sözeylem çalışmaları için temel veri setlerini sunacaktır.Keywords : ‘bakmak’ eylemi, söylem işaretleyicileri, Türkçe Ulusal Derlemi