- Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Sayı: 35
- Şırnak ve Çevresinde Maden Araştırmaları ve Kömür Madenciliği (1868-1907)
Şırnak ve Çevresinde Maden Araştırmaları ve Kömür Madenciliği (1868-1907)
Authors : Ahmet Gülenç
Pages : 1-24
Doi:10.15182/diclesosbed.1340548
View : 269 | Download : 258
Publication Date : 2024-02-29
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda başlayan makineleşmeye bağlı olarak madencilik faaliyetleri hız kazanmıştır. Özellikle vapur, tren ve seri üretim yapan bazı fabrikaların ihtiyaç duydukları enerjinin karşılanması için devlet genelinde maden arama ve üretim faaliyetleri artış göstermiştir. Bu dönemde maden arama ve üretimin yapıldığı yerlerden biri de Şırnak ve çevresidir. Şırnak’ta bulunan Cudi Dağı’nın kuzeyinde yer alan Hacı Behram kömür madeni ve aynı dağın güneyinde yer alan Harbul kömür madeni, XIX. yüzyılın ikinci yarısında keşfedilmiştir. Bölgede madenlerin keşfi ile birlikte merkezi idare tarafından bölgeye, madenlerin çıkarılması için bazı uzman madenciler gönderilmiştir. Hacı Behram ve Harbul madenlerinden çıkarılan kömür, Dicle nehri üzerinde bulunan kelekler ile Bağdat\'a taşınır ve buradaki vapurların enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılırdı. Şırnak çevresinde çıkarılan kömür zaman içerisinde yerli ve yabancı teşebbüslerin ilgisini çekmiştir. Yabancılar, kömürün ihtiyaç olan bölgelere daha hızlı ulaşması için Harbul’dan başlamak üzere Bağdat Demiryolu hattına bağlanacak şekilde yeni bir hattın yapılmasını gündeme getirmişlerdir.Keywords : Osmanlı Devleti, Maden, Kömür, Şırnak, Hacı Behram, Harbul