- Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi
- Vol: 11 Issue: 2
- Optimum taşıt sayısının belirlenmesinde yapay sinir ağları ile çok değişkenli regresyon tekniklerini...
Optimum taşıt sayısının belirlenmesinde yapay sinir ağları ile çok değişkenli regresyon tekniklerinin karşılaştırılması
Authors : Ömer Faruk Cansiz, Nazmi Öztekin, Ibrahim Erginer
Pages : 771-782
Doi:10.24012/dumf.553228
View : 20 | Download : 5
Publication Date : 2020-06-15
Article Type : Other
Abstract :Toplu taşıma faaliyetinde bulunan işleticilerin, verimli ve sürdürülebilir bir yapıda olması için toplu taşıma taşıt sayısının optimum düzeyde olması gerekmektedir. Bu çalışmada, yapay zeka tekniklerinden olan yapay sinir ağları kullanılarak toplu taşımacılık güzergahlarında kullanılacak optimum taşıt sayısı tahmin edilmektedir. Bu amaçla 6 adet bağımsız değişken kullanılmaktadır. Bu bağımsız değişkenler; mevcut taşıt sayısı, tur sayısı, hat uzunluğu, taşıtların günlük yaptığı toplam kilometre, günlük taşınan yolcu sayısı ve kilometre başına yolcu sayısıdır. Bağımlı değişkenimiz, optimizasyon sonrası taşıt sayısı olmak üzere bir tanedir. 16 ayrı hattan alınan verilerle, bu değişkenlerden oluşan veri seti meydana getirilmektedir. Levenberg-Marquardt eğitim algoritması, tek bir gizli katmana ve tansig transfer fonksiyonuna sahip on nörona uygulanmaktadır. Bu model en iyi sonuçları vermektedir. Bu sonuçlara göre, en iyi yapay sinir ağları modelinin korelasyonu 0,92, yüzde hataların ortalaması %27,25 ve hataların karelerinin ortalaması 25,91 değerlerine sahip olmaktadır. Yapay sinir ağları modelinin istatistiksel metotlarla karşılaştırılması amacıyla çok değişkenli lineer regresyon modelleri oluşturulmaktadır. Bu amaçla lineer ve purequadratic regresyon çeşitleri kullanılmaktadır. Çok değişkenli lineer regresyon yöntemlerinin modellerinde, aynı bağımlı ve bağımsız değişkenler yer almaktadır. Regresyon analizleri sonucunda lineer regresyon modelinin korelasyonu 0,97, yüzde hataların ortalaması % 24,45 ve hataların karelerinin ortalaması 4,14 çıkmaktadır. Purequadratic regresyon modelinde ise korelasyon 0,99, yüzde hataların ortalaması %7,32 ve hataların kareleri ortalaması değeri 0,08 olarak hesaplanmaktadır. Purequadratic regresyon yöntemi kullanılarak oluşturulan model yapay sinir ağları ve çok değişkenli lineer regresyon modeline göre daha iyi sonuç vermektedir.Keywords : Toplu taşıma, Optimum taşıt sayısı, Yapay sinir ağları, Regresyon analizi