- Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 11 Issue: 1
- Mardin İli Sınırlarından Toplanan Yerel Makarnalık Buğday Popülasyonlarının Karakterizasyonu...
Mardin İli Sınırlarından Toplanan Yerel Makarnalık Buğday Popülasyonlarının Karakterizasyonu
Authors : Kevser Öner, Enver Kendal
Pages : 137-156
Doi:10.55007/dufed.1084787
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2022-06-10
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırma, Mardin ili sınırlarından toplanan yerel makarnalık buğday popülasyonlarının karakterizasyonunu belirlemek üzere 2019-2020 yetiştirme sezonunda Mardin ilinin Artuklu ilçesine bağlı Tilkitepe köyünde yürütülmüştür. Araştırmada standart olarak Güneyyıldızı, Hasanbey, Zühre ve Burgos çeşitleri ile birlikte Mardin iline bağlı ilçelerden toplanan 27 adet yerel makarnalık buğday popülasyonu kullanılmıştır. Araştırmada incelenen özelliklerden elde edilen verilerin varyans analiz sonuçlarına göre; birçok özellik bakımından genotipler arasında % 0.1 ve %0.5 önemli farklılıklar tespit edilirken, metrekarede başak sayısı, protein oranı, tanedeki yaş glüten oranı, ve nişasta oranı bakımından genotipler arasında önemli bir farklılık tespit edilememiştir. Çalışma sonucunda; metrekarede başak sayısı 190-361 adet, başaklanma süresi 93-124 gün, bitki boyu 93-152 cm, başak uzunluğu 5.6-8.8 cm, başakta başakçık sayısı 13.8-20.4 adet/başak, başakta tane sayısı 13.8-76.1 adet, başak verimi 0.34-2.94 g/başak, tane verimi 175.0-616.9 kg/da, bin tane ağırlığı 31.4-45.2 g, camsılık oranı %72.8-97.0, protein oranı %11.4-14.8, tanedeki yaş glüten oranı için %22.2-30.1, tanedeki kül oranı için %1.50-2.09, nişasta oranı için %66.4-69.7 ml, yatma oranı %70-90 arasında değişim göstermiştir. Araştırma sonuçlarına ve Biplot görsellerine göre yerel popülasyonlar arasında yüksek varyasyon olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak yerel popülasyonlarda saptanan bu varyasyonun genetik çeşitliliğin artmasına, gen havuzunun zenginleşmesine ve gelecekte yapılacak ıslah çalışmalarında ebeveyn olarak kullanılarak yerli çeşitlerin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.Keywords : Makarnalık buğday, Yerel popülasyon, Karakterizasyon, Islah