- Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 10 Issue: 1
- Durum Buğday Çeşit, İleri Hat ve Yerel Popülasyonlarının Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi...
Durum Buğday Çeşit, İleri Hat ve Yerel Popülasyonlarının Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi
Authors : Sertaç Tekdal, Mehmet Yildirim
Pages : 13-34
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2021-06-10
Article Type : Research
Abstract :Güneydoğu Anadolu Bölgesi durum buğdayın gen merkezi olup, sanayi sektörü açısından en kaliteli buğday bu bölgede yetiştirilmektedir. Bölgeye uzun yıllar adapte olmuş yerel popülasyonlar son dönemlerde çokça gündeme gelmekte ve doğal ürünler açısından ön plana çıkmaktadır. Bu popülasyonların ıslah programlarında kullanılma potansiyeli yüksek olup önemli genetik kaynaklardır. Tesadüf blokları deneme desenine göre 2 tekerrürlü olmak üzere 2011–2012 yetiştirme sezonunda Diyarbakır ve Kızıltepe lokasyonlarında yürütülen bu çalışmada bazı durum buğday çeşit, hat ve yerel popülasyonlarının kalite parametreleri incelenmiştir. Araştırmada 50 tescilli çeşit, 25 yerel popülasyon ve 75 ileri kademe hat olmak üzere toplam 150 genotip materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmada kalite özelliklerinden hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı, protein içeriği, camsılık oranı, mSDS değeri ve irmik rengi incelenmiştir. Araştırmada çeşitler hiçbir bir özellik açısından öne çıkmazken, ileri hatlar hektolitre ağırlığı, irmik rengi ve mSDS değerleri açısından öne çıkmıştır. Yerel popülasyonların ise çeşit ve hatlara göre hektolitre ağırlığı, irmik rengi ve mSDS açısından daha düşük, ancak protein ve camsılık oranı ile bin tane ağırlığı açısından daha üstün değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, durum buğday yerel popülasyonlarının kalite açısından önemli genetik kaynaklar olduğu ve ıslah programlarında kullanım açısından önemli potansiyele sahip oldukları anlaşılmıştır.Keywords : Durum buğday, Yerel popülasyon, Kalite, Biplot