- Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 27
- Osmanlı Kroniklerinde Mukaddime Geleneği (15-17. Yüzyıllar)
Osmanlı Kroniklerinde Mukaddime Geleneği (15-17. Yüzyıllar)
Authors : Emrah İSTEK, Mehmet Emin Türklü
Pages : 952-982
Doi:10.14520/adyusbd.348829
View : 17 | Download : 4
Publication Date : 2017-12-27
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı kronikleri, kişisel deneyim ve gözlemlerin aktarılması, yüksek makamdaki bir zatın isteği üzerine ehil bir kişi tarafından yapılan eser çalışması veya belli bir kişinin resmî olarak tarih yazma işiyle görevlendirilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Kroniklerde, mukaddime ya da dibace denilen ve günümüzde önsözün karşılığı olan başlangıç bölümlerinin, Osmanlı tarihçilerinin birçoğu tarafından özenle oluşturulduğu görülmektedir. Müverrihler eserlerini mukaddime, giriş ve ana metin esası çerçevesinde yazmışlardır. Bu eserler işledikleri konular itibariyle farklılık arz ettikleri gibi birçoğu tarafından oldukça önemsendiği anlaşılan mukaddime kısımları da bazı yönleriyle birbirinden ayrılmaktadır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminden 16. yüzyılın sonuna kadar yazılmış olan 18 Osmanlı kroniği incelenmiş olup bu eserlerin mukaddime kısmında nasıl bir metot izlendiği pek çok yönden ele alınmıştır. İslami bir gelenek olarak mukaddimelerde görülen besmele, hamdele, salvele ve methiye, telif sebebi, müellifin kendi hakkındaki ifadeleri, dua beklentisi ve okuyucuya hitap konu başlıkları şeklinde bir sıra takip edilmiş olup, bu kısımlar ayrıntılı bir şekilde irdelenmiştir. Bu şekilde müverrihlerin mukaddime geleneğinde izledikleri sıralama ve yöntemlerin birbirinden farkları ve benzer yanları incelenerek söz konusu yöntemlerden bir şablon çıkarmak amaçlanmıştır.Keywords : Osmanlı, Müverrih, Kronik, Mukaddime, Dibace