- Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 28 Issue: 2
- SOSYAL GELİŞME ENDEKSİNE DAYALI TEMEL İNSANİ İHTİYAÇLAR VE FIRSATLAR ALT ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞK...
SOSYAL GELİŞME ENDEKSİNE DAYALI TEMEL İNSANİ İHTİYAÇLAR VE FIRSATLAR ALT ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Authors : Ebru Özgür Güler, Hüseyin Güler, Sera Şanli
Pages : 55-70
Doi:10.35379/cusosbil.572717
View : 15 | Download : 2
Publication Date : 2019-10-15
Article Type : Research
Abstract :Temelleri Dünya Ekonomi Forumunda atılan Sosyal Gelişme Endeksi (SGE), hem ekonomik hem de sosyal gelişimi başarmayı gerektiren içsel büyümeye öncülük edecek stratejilere yönelik sistematik bir temel oluşturmayı hedefleyen bir endekstir. Bu çalışmada 138 ülke için Kanonik Korelasyon Analizi uygulanarak 2016 SGE’nin "Beslenme ve Temel Tıbbi Bakım”, "Su ve Temizlik”, "Barınma” ve "Kişisel Güvenlik” olmak üzere dört değişken içeren "Temel İnsani İhtiyaçlar” (TİH) alt endeksi ile "Kişisel Haklar”, "Kişisel Özgürlükler ve Seçim Hakkı”, "Tolerans ve Katılım” ve "Yüksek Öğretime Erişim” bileşenlerinden oluşan "Fırsatlar” (FRS) alt endeksi arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Birinci kanonik korelasyon katsayısı 0,880 olarak hesaplanmış olup, TİH ve FRS değişken kümeleri arasındaki yüksek ilişkinin varlığına işaret etmektedir. Standartlaştırılmış kanonik katsayılara göre, TİH değişken kümesine en büyük katkı ‘barınma’ değişkeninden gelmiştir. FRS kümesindeki en etkili değişkenin ise ‘yüksek öğretime erişim’ olduğu saptanmıştır. Kanonik çapraz yükler incelendiğinde ise ilk kanonik değişken çifti için en büyük katkılar ‘barınma’ ve ‘yüksek öğretime erişim’ değişkenleri tarafından sağlanmıştır . Tüm yorumlanabilir fonksiyonlar dikkate alınarak kanonik ortak yük katsayıları incelendiğinde; tüm değişkenler arasında ‘kişisel haklar’ ve ‘tolerans ve katılım’ değişkenlerinin modele fayda sağlamadığı söylenebilir. Öte yandan, TİH kümesi için belirleme endeksi 0,615 olarak bulunurken, FRS kümesi 0,475 ile daha düşük bir belirleme endeksine sahiptir.Keywords : Kanonik korelasyon analizi, Belirleme endeksi, Sosyal gelişme endeksi