- Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
- Vol: 25 Issue: 1
- Ticaret Akımlarının Yapısal Çekim Modeli ile Sınanması: Türkiye Örneği
Ticaret Akımlarının Yapısal Çekim Modeli ile Sınanması: Türkiye Örneği
Authors : Ozan Çağrı Demiray
Pages : 179-204
Doi:10.51945/cuiibfd.908521
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırma, Türkiye’nin dış ticaret akımlarını hem Tinbergen’in (1962) temel çekim modeli hem de Anderson & van Wincoop’un (2003) yapısal çekim modeli kapsamında sınamayı hedeflemektedir. Bu amaçla Türkiye’nin 139 ticaret partneriyle olan ticaret ilişkisi, 2010-2018 döneminde EKK, FGLS ve NLS yöntemleriyle tahmin edilmiştir. Ayrıca ülke-spesifik sabit etkiler modeliyle küresel çaptaki ticaret yapısı yine 2010-2018 dönemini kapsayacak şekilde 140 ülke ile sınanmıştır. Analizde mesafe, dil birliği, sınır ilişkisi, denize kıyısı olmama durumu gibi doğal ticaret maliyetlerinin ve tarife oranlarının ve gümrük birliklerin hacim etkileri tahmin edilmiştir. Yapısal çekim modeli kapsamında çok yönlü direnç terimleri analize dâhil edilmiştir. Çok yönlü direnç terimleri; uzaklık endeksleri, ülke-spesifik sabit etkiler modeli ve bu çalışmada önerilen ithalat fiyat endeksleri ile temsil edilmiştir. Sonuçlara göre ihracatçı ve ithalatçı ülkenin milli gelirleri, gümrük birliği durumu, dil birliği, uzaklık endeksleri, ithalatçı fiyat endeksleri ve sınır ilişkisi ticareti pozitif etkilerken; mesafe ve denize kıyısı olmama durumu ticareti negatif etkilemektedir. Tarife oranlarının ise ticarete belirgin bir etkisi görünmemiştir.Keywords : Yapısal çekim modeli, Çok yönlü direnç terimleri, Ülke-spesifik sabit etkiler modeli