- Çocuk Dergisi
- Vol: 10 Issue: 1
- Çocuklarda Kurşun Zehirlenmesi, Oksidatif Stres ve Tiyol Bileşiklerin Antioksidan Etkisi
Çocuklarda Kurşun Zehirlenmesi, Oksidatif Stres ve Tiyol Bileşiklerin Antioksidan Etkisi
Authors : Emrah Çaylak
Pages : 13-23
Doi:10.5222/j.child.2010.013
View : 4 | Download : 2
Publication Date : 2010-01-01
Article Type : Research
Abstract :Kurşun, endüstride yaygın olarak kullanılmasından dolayı büyük bir çevresel sorun oluşturmaktadır. Kronik kurşun zehirlenmesi ise dünya ülkeleri ve ülkemizde çocuklar için en önemli sağlık sorunlarından biridir. Çocuklar kolayca inhibisyona ve hasara uğrayabilen hücre farklılaşması ve büyümesine sahip, gelişen bir sisteme sahiptir. Kurşun zehirlenmesine karşı daha fazla miktarda kurşun absorbe ettikleri için de yetişkinlere göre daha duyarlıdırlar. Bununla birlikte, çok düşük miktarlardaki kurşun maruziyetinin sinirsel hasar, kavrama bozukluğu, nörodavranışsal hastalıklar, hipertansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açtığı gösterilmiştir. Kurşunun tüm mekanizması oksidatif hasarla gelişmektedir. Kurşunla uyarılan oksidatif stres başlıca eritrositlerde görülür; hem ve hemoglobin Hb sentezinin önlenmesi, eritrosit morfolojisinin ve ömrünün değiştirilmesi ana etkilerdir. Sonuçta, biriken aminolevülinik asit ALA ise, reaktif oksijen türlerinin meydana gelmesine yol açar. Buna ilaveten kurşun fonksiyonel -SH grubu taşıyan birçok enzimi inhibe ederek ve oksidatif hasara neden olarak hücrelerin pro-oksidan/antioksidan dengesinde bir bozulma da meydana getirir. Deneysel çalışmalarda tiyollerin tek başlarına veya şelatör ajanlarla birlikte kurşunun zararlı etkilerine karşı yararlı olduğu gözlenmiştir. Bu ajanlar kurşunun bazı zehirli etkilerine karşı koyar ya da kurşun maruziyeti sonrası prooksidan/antioksidan oranındaki bozulmayı dengeler. Sülfür taşıyan metiyonin, N-asetilsistein NAC , α-lipoik asit ve homosistein gibi antioksidanların endüstriyel ortamda çalışan çocuk işçilerin ya da hava kirliliğinde yaşayan çocukların kurşun zehirlenmesine karşı korunmasındaki stratejilerde kullanılması yeni bir yaklaşımdır.Keywords : Kurşun, oksidatif stres, antioksidan, α-lipoik asit, homosistein