- Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi
- Vol: 2022 Issue: 33
- İkilik Dışı Cinsel Kimliklerin Görsel-İşitsel Çeviride Yansıtımına İlişkin Sorun Odaklı Bir Yaklaşım...
İkilik Dışı Cinsel Kimliklerin Görsel-İşitsel Çeviride Yansıtımına İlişkin Sorun Odaklı Bir Yaklaşım
Authors : Cihan Alan, A. Şirin Okyayuz
Pages : 20-41
Doi:10.37599/ceviri.1209263
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı, görsel-işitsel çeviri özelinde kuir kimliklerin yansıtılmasında çevirmenin karşılaşabileceği yapısal ve söylemsel zorluklara dikkati çekmektir. Bu doğrultuda, İngilizcede var olan ikili cinsiyet belirten adıllar iki yönlü sorunsallaştırılmıştır: (1) İkili cinsiyet rejiminin sunduğu kadın ve erkek kategorilerinin içinde kendini tanımlamayan kuirin dilsel yansıtımı, (2) cinsiyet ayırımı gözeten bir dilden (İngilizce she/her, he/him vb.) cinsiyet ayrımı gözetmeyen bir dil olan Türkçeye çeviride karşılaşılan sorunlar. Araştırmada ele alınan çeviri örnekleri düşünüldüğünde, ikili cinsiyet dışı adılların Türkçede bulunmaması, sözcüğü sözcüğüne çeviri yönteminin kullanıldığı birçok durumda özgün kuir belirtiselliğinin ortadan kalkmasına veya anlam karmaşasına neden olabilmektedir. Yaratıcılık unsuru olarak kullanılan belli sözcükler ve neo-adıllar (yeni zamir) da Türkçe kuir söylemde bulunmayan ifadelerin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Soruna son yıllarda incelemelere konu olan kuir çeviri gözlüğüyle bakıldığında, söz konusu çevirmen tercihlerinin, kuir kimliklerin erek dilde yansıtılmamasına veya yetersiz yansıtılmasına sebep olduğu gözlemlenmektedir. Çalışmada ikili cinsiyet rejimi dışındaki cinsel kimlikleri belirtecek işlevsel çeviri örneklerine de yer verilmiştir. Çalışma boyunca yürütülen tartışmanın, kuir kimliklerin/ikilik dışı cinsel kimliklerin belirtiselliğinin görsel-işitsel çeviride sağlanması ve beraberinde çeviri eyleminin kuirleştirilmesi konusunda, gelecek çalışmalara bir örnek oluşturacağı düşünülmektedir.Keywords : görsel-işitsel çeviri, kuir çeviri, ikilik dışı cinsel kimlikler, adıl, neoadıl