- Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi
- Vol: 2022 Issue: 33
- ‘Kaplan Gözü Maceraları’ Çeviri Çocuk Kitaplarında Çevirmen Kararları
‘Kaplan Gözü Maceraları’ Çeviri Çocuk Kitaplarında Çevirmen Kararları
Authors : Recep Özbay
Pages : 99-118
Doi:10.37599/ceviri.1204247
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research
Abstract :Çeviri hizmetlerinin küresel ölçekte yaygınlaşması ve neredeyse tüm alanları kapsaması neticesinde, çocuk edebiyatı çevirilerinin hacminde ve çeşitliliğinde de son yıllarda bir genişleme yaşanmaktadır. Gelinen noktada artık yakın veya uzak coğrafya, kültür ve dillere bakılmaksızın birçok yabancı dilden çocuk edebiyatı eserinin ülkemizde çevirileri yapılmaktadır. Bu gelişme doğrultusunda sadece çocuk edebiyatı çevirisi alanında çalışan çevirmenlerin sayısında da artışlar gözlemlenmektedir. Diğer edebiyat eserlerinin çevirilerine göre çocuk edebiyatı çevirilerinin daha kolay olabileceğini düşünmek büyük bir yanılgıdır. Bu alanda çalışmayı düşünen çevirmenlerin üstleneceği sorumluluk, çocukların gelişimi ve eğitimi için anne babaların veya eğiticilerin taşıması gereken sorumluluk gibidir. Çocuk edebiyatı eserlerinde görece olarak söz varlığının kısıtlı oluşundan veya cümle yapılarının kısalığından hareketle çevirmenin işinin kolay olacağı düşünülemez. Tam aksine, erek kültürde çevirmenin oluşturduğu metinde tercih edeceği her bir sözcüğün veya her bir ifadenin çocuklar üzerinde yaratabileceği etkinin boyutları dikkate alındığında, çevirmenin ne denli ağır bir sorumlulukla karşı karşıya olduğu anlaşılacaktır. Çevirmenin çeviri sürecini yönetmede yararlanabileceği çeviri-kuramsal olasılıklarının yanı sıra böylesi bir sorumluluğun üstesinden gelebilmesi için özellikle kültüre özgü ögelerin çevrilmesinde alacağı stratejik kararlarla erek metnin çocuk okur tarafından doğru alımlanması açısından belirleyici konumda olacaktır. Bu çalışmada Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından ‘Kaplan Gözü Maceraları’ başlığı altında çalışmanın yazarı tarafından Almancadan Türkçeye çevirisi yapılan çocuk kitapları esas alınarak, özellikle kültüre özgü ögelerin çevirisinde çevirmenin hangi kararları aldığı ve hangi stratejileri kullandığı örnekler eşliğinde irdelenmeye çalışılmıştır.Keywords : çeviri çocuk edebiyatı, çeviri stratejileri, kültüre özgü ögeler, çevirmen kararları