- Çankırı Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- Türkçe "Ad Tamlamaları"nda Sıfatların Kullanımı Üzerine Bazı Notlar
Türkçe "Ad Tamlamaları"nda Sıfatların Kullanımı Üzerine Bazı Notlar
Authors : Abdulselam Arvas
Pages : 171-0
View : 16 | Download : 10
Publication Date : 2018-06-01
Article Type : Other
Abstract :Dil, bir toplumun yapı taşı olan en önemli unsurudur. Bu yapı üzerine inşa olan toplum dil sayesinde bir bilince ve bu bilinç sayesinde de toplum olmaya doğru yol alır. Dilin, edebî açıdan da toplumlar için mühim bir araç olduğu ve dilin edebî cephesini sağlayan yapıların da var olduğu bilinmektedir. Bu yapılardan biri de niteleme, belirtme gibi çeşitleri olan sıfatlardır. Bundan dolayı, bu gramatikal yapı için "estetik çerçeve” ifadesi kullanılabilir. Bu yapılar cümledeki kelime ve kelime gruplarının önüne gelerek dili güzelleştirir ve dile estetik bir çerçeve kazandırırlar. Ancak bu estetik yapıların temel kullanımlarında bir sorun bulunmazken "ad tamlamaları”ndaki kullanımı hakkında tam bir mutabakata varıldığı söylenemez. Özellikle, belirtisiz isim tamlamasında sıfatın araya girip girmeyeceği hususunda farklı fikirler öne sürülmüş; ama net bir sonuca varılamamıştır. Sıfatların kullanım yeri problemi başta dershanelerin üniversiteye hazırlık kitapları olmak üzere pek çok akademik ve bilimsel araştırmada karşımıza çıkmaktadır. Bu makalede M. Kaya Bilgegil, Muharrem Ergin, Tahir N. Gencan, Faruk K. Timurtaş, Leyla Karahan gibi dilcilerin yanı sıra üniversiteye hazırlık kitaplarında ve Milli Eğitim Bakanlığının ders kitaplarında yer alan malumatlar verilmiştir. Konuyla ilgili her eserden alınan bilgilerden sonra o eserin konu hakkındaki düşüncesi üzerine yorum yapılmıştır. Böylelikle konu hakkında eserde geçen görüşlerin bir özeti de ortaya konmuştur. Mesela M. Kaya Bilgegil’in sıfatlar, isim tamlamaları hakkındaki görüşlerinden sonra sıfatların kullanılış şekillerine değinilmiştir ve onun verdiği örnekler sıralanmıştır. Daha sonra yorum kısmında yazarın, belirtili isim tamlamasında sıfatı hem tamlamanın başında hem de ortasında kullandığı ve bu durumun araştırmacı için bir sorun teşkil etmediği belirtilmiş; ancak bunun sebebinin de açıklığa kavuşturulmadığı dile getirilmiştir. Adı geçen kaynaklardaki bilgiler bu şekilde ortaya konduktan ve arada kendi görüşlerimiz de aktarıldıktan sonra sonuç kısmında elde edilen bulguların bir özeti verilerek konuyla ilgili kanaatimiz ifade edilmiştir.Keywords : Türkçe, dil, sıfat, tamlama, ad tamlamaları, sıfatın kullanım yeri.