- Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 20 Issue: 40
- MÜTAREKE DÖNEMİNDE İTTİHATÇILIK: İZMİR’DE TECEDDÜT FIRKASI (11 KASIM 1918-5 MAYIS 1919)
MÜTAREKE DÖNEMİNDE İTTİHATÇILIK: İZMİR’DE TECEDDÜT FIRKASI (11 KASIM 1918-5 MAYIS 1919)
Authors : Bahar ARSLAN
Pages : 351-375
View : 7 | Download : 1
Publication Date : 2020-09-14
Article Type : Research
Abstract :Mondros Mütarekenamesi Osmanlı İmparatorluğu’nda siyasal çalkantıların had safhaya çıktığı bir döneme karşılık gelir. Mütareke imzalandıktan sonra İttihat ve Terakki Fırkası kendisini fesh etmiş ve İttihat ve Terakki’nin merkez yöneticileri yurt dışına kaçmışlardı. İttihat ve Terakki’nin son kongresinde kurulan Teceddüt Fırkası ise ülke genelinde İttihatçı karşıtlığının ana çekim noktası olmuştur. Teceddüt Fırkası mütarekenin çok özel koşulları içerisinde kurulmuş bir siyasal örgüt olarak Türk siyasal yaşamında ayrıcalıklı yerini bugüne kadar korumuştur. Fırkanın yaklaşık yedi ay süren siyasal ömrü bir imparatorluğun dağılıp yerine yeni bir ulus devletin kuruluş sancılarıyla geçmiştir. Teceddüt bu süreçte Milli Mücadele’nin hazırlık aşamasına ciddi katkılar koyan ve İttihatçı kimliği üzerinden sürekli eleştirilen bir siyasal örgüt olarak dikkat çeker. Bu fırkanın Anadolu’da örgütlendiği en önemli yerlerden biri ise İzmir olmuştur. İzmir’de İttihat ve Terakki’nin yöneticileri aynı zamanda Teceddüt Fırkası’nın da yöneticileri olarak faaliyet göstermişlerdir. Fırkanın İzmir’de şehrin işgaline karşı örgütlenen mukavemeti desteklediği bilinen bir gerçektir. Ayrıca İzmir Müdafaa-yı Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti’nin düzenlediği büyük İzmir Kongresi’nin toplanmasında başta fırka Katib-i mesulü Mahmut Celal (Bayar) Bey olmak üzere İzmir Teceddüt Fırkası yöneticilerinin büyük payı vardır. Bu makalede Teceddüt Fırkası’nın kuruluşu ve İzmir örgütünün faaliyetleri değerlendirilecektir.Keywords : Meşrutiyet, İttihatçılık, Teceddüt Fırkası, Mondros Mütarekenamesi, Milli Mücadele