- Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 14 Issue: 28
- BALKANLARI TUTUŞTURAN İTALYAN ATEŞİ: TÜRK-İTALYAN HARBİ (1911-1912)
BALKANLARI TUTUŞTURAN İTALYAN ATEŞİ: TÜRK-İTALYAN HARBİ (1911-1912)
Authors : Bülent DURGUN
Pages : 127-148
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2014-06-01
Article Type : Other
Abstract :Doğu Akdeniz’de büyük güçlerin uygulamaya koyacakları politikalarda söz hakkını muhafaza etmek isteyen Osmanlı İmparatorluğu, Kuzey Afrika’da elinde kalan son toprak parçasını kaybetmek istemiyordu. Bu nedenle, İtalya’nın Trablusgarp’a yönelttiği saldırıyı bertaraf ederek askeri ve siyasal onurunu da korumak üzere savunma yapmaya karar verdi. Kuzey Afrika’daki muharebe alanı merkezden oldukça uzaktaydı ve doğrudan bir ulaşım sistemi ile merkezle bağlantısı bulunmuyordu. Muharebe alanını Anavatandan desteklemeye çalışan imparatorluk, bu maksatla başta askeri ve ekonomik olmak üzere bütün kaynaklarını tüketmek zorunda kalmıştı. Bu nedenle Osmanlılar için İtalyanlar ile Trablusgarp’ta yapılan savaş çok yıkıcı bir mahiyet kazandı. Kaynakların tüketilmesi, daha İtalyanlarla savaş sona ermeden baş gösteren Balkan Harbi’nde kullanılacak mali ve askeri kaynak tedarikinde güçlüklerle karşılaşılmasına neden oldu. Sonuç olarak Osmanlı İmparatorluğu, anayurt olarak belirlediği Balkanların dahi elinden çıkmasına engel olamadı. Trablusgarp Savaşı’yla Oniki Ada’yı da kaybetmesi, korumaya çalıştığı Doğu Akdeniz’deki söz hakkının dışında, Ege’de de söz hakkını yitirmesine neden oldu. Bu durum Anadolu Yarımadası’nın güvenliğini tehdit ederken, Boğazlar üzerinden geçen Karadeniz ticareti ile Doğu-Batı istikametindeki İpek Yolu’nun kontrolü için son derece önemli bir bölgenin de önce İtalyanlara daha sonra da Yunanlara kaptırılmasına neden oldu. Çeşitli salnameler ile süreli yayınların yanı sıra Türkçe ve İngilizce geniş bir literatür taraması ile hazırlanan bu çalışmanın amacı Trablusgarp Harbi’nin Balkan Harbi’ne askeri, ekonomik, diplomatik ve siyasal etkilerini açıklamaya çalışmak olacaktır. Dönemin Bulgar Başbakanı Ivan Evstratiev Geshov’un 1915 yılında yayınlanan anıları ve İtalyan Genelkurmay’ının raporlarının tercümesi ve derlenmesi ile 1914 yılında basılan Tittoni’nin eseri de çalışmada kullanılan yayınlar arasındadır. Sınırlı sayfa ile anlatılmaya çalışılan değerlendirmeler, Giriş, Trablusgarp Harbi ile Balkan Harbine Etkileri Açısından Değerlendirme başlıkları altında üç bölümden oluşmaktadırKeywords : Osmanlı-İtalyan Savaşı, Trablusgarp ve Bingazi (Libya), Balkan Harbi, Doğu Akdeniz, Ege Denizi