- Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 15 Issue: 31
- II. Dünya Savaşı Sonrası Uluslararası Ekonomiye Eklemlenme Sürecinde Türkiye’nin Deniz Ticareti ve L...
II. Dünya Savaşı Sonrası Uluslararası Ekonomiye Eklemlenme Sürecinde Türkiye’nin Deniz Ticareti ve Liman Politikası (1945-1960)
Authors : İbrahim BOZKURT, İbrahim Halil AYTAR
Pages : 333-357
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2015-12-01
Article Type : Other
Abstract :II.Dünya Savaşı sonrasında dünya haritası yeniden şekillenmiş, nüfuz ve etki bölgeleri el değiştirmiş, yeni bir paylaşıma gidilmiştir. Aynı yıllar, Türkiye'nin de iç ve dış siyasette birtakım değişikliklere gittiği süreci tanımlar. 1945'ten sonra çok partili siyasal yaşama geçilmiştir. Bu dönemde ön plana çıkan muhalefet partisi Demokrat Parti'dir. Tek partili yıllarda "Milli Şef" dönemi uygulamalarının eleştirisini temel politika olarak belirleyen parti, kısa sürede toplumda var olan yönetimden memnun olmayan kesimlerin büyük desteğini alarak 14 Mayıs 1950 tarihinde iktidarı Cumhuriyet Halk Partisi'nden devr almıştır. Demokrat Parti iktidarı döneminde liberal bir ekonomi uygulanması planlanmıştır. Hükümet, yaptığı bazı kanuni düzenlemeler ve girişimler ile özel sektörü desteklemeye isteklidir. Ayrıca ülkenin zenginlik kaynaklarının hızlı bir şekilde üretime açılabilmesi veya uluslararası sermaye dolaşımına dâhil edilebilmesi için "Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu " çıkarılmış, Marshall Planı kapsamında alınan kredi ve yardımlarla ekonominin kalkınması amaçlanmıştır. 1940'lı yılların ikinci yarısından itibaren Cumhuriyet Halk Partisi'nin ve on yıllık iktidarı döneminde Demokrat Parti'nin önemli çalışma alanlarından birini, denizcilik ve liman inşaatları oluşturmaktadır. Bu dönemde dışarıdan sağlanan krediler ve hükümet bütçesiyle, Türkiye'de var olan limanların büyük kısmı yeniden inşa edilerek veya iyileştirilerek ülkedeki limanların kapasitesi arttırılmış; böylece uluslararası sermayeye eklemlenme süreci hızlanmıştır. Ayrıca gerek devletin gerekse özel sektörün elindeki deniz ticaret filolarındaki gemilerin sayısı artırılarak Türkiye kıyılarındaki deniz ticareti faaliyetlerinin de artışı sağlanmıştır. 1945-1960 yılları arasında denizcilik sektöründe atılan her adım; deniz ticareti hukukundaki değişiklikler, limanların modernizasyonu yönündeki çalışmalar, Türkiye'de deniz ulaşımının ve ticaretinin gelişmesine katkı sağlamıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye'deki liman ve deniz ticareti faaliyetleri gelişiminin, uluslararası ekonominin küresel anlamda yayılması süreci içinde okunması çabasıdır.Keywords : Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi, Deniz Ticareti, Liman, Marshall Planı