- Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 15 Issue: 31
- I. Dönem TBMM’de İzmir Mebusları ve Faaliyetleri
I. Dönem TBMM’de İzmir Mebusları ve Faaliyetleri
Authors : Filiz ÇOLAK
Pages : 107-155
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2015-12-01
Article Type : Other
Abstract :Milli Mücadeleyi başarıyla gerçekleştirerek Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran I. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi, İstanbul'un 16 Mart 1920'de işgal güçleri tarafından işgalinin sonucu olarak Osmanlı Meclisi Mebusanı'nın 11 Nisan 1920'de kapatılmasının ardından 23 Nisan 1920'de Ankara'da açılmıştır. Olağanüstü şartlar altında açılan bu Meclis 1920-1923 arasında çalışmalarını sürdürmüştür. Nüfus oranlarının dikkate alınmayarak her sancaktan 5 milletvekilinin seçilmesi esasına göre belirlenen I.TBMM'de Yunan işgali altındaki İzmir'i 3'ü Meclis-i Mebusan'dan katılan toplam 8 milletvekili temsil etmiştir. Bunlar; Hasan Tahsin Uzar(Meclis-i Mebusan), Refet Bele(Meclis-i Mebusan), Yunus Nadi Abalıoğlu(Meclis-i Mebusan), Mahmut Esat Bozkurt, Ahmet Reşid Bey, Dr. Mustafa Bengisu, Enver Tekand ve Hacı Süleyman Bilgen'dir. Mondros Mütarekesi ardından başlayan işgallere karşı en büyük tepkiyi 15 Mart 1919'da İzmir'in işgali ortaya çıkarmış ve ulusal direniş örgütlenmelerini hızlandırmıştır. Milli Mücadele hareketinin hem başlangıç hem de bitiş noktasında yer alması açısından İzmir önemli bir mevkide bulunmaktadır. Bu nedenle I.Dönem parlamentoda görev yapan İzmir vekilleri hem İzmir'in kurtarılması hem de Türkiye Cumhuriyeti'nin şekillenmesinde özverili bir çalışma içerisinde yer almışlardır. Bu çalışmada, I.Dönem TBMM'de görev yapan İzmir vekillerinin meclis içindeki faaliyetleri incelenmiştir. Bununla birlikte İzmir ve çevresinde milli mücadele ile ilgili bazı olayların Meclisteki yansımaları da değerlendirilmiştir. Ayrıca, I. Dönem TBMM'de İzmir vekillerinin Meclisteki faaliyetleri, komisyon üyelikleri, Meclis içindeki gruplaşmada nerede yer aldıkları da incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmamız İzmir vekillerinin sadece Meclisin I. Dönemindeki(1920-1923) faaliyetlerini kapsamakta olup, milli mücadeledeki diğer faaliyetleri ve ikinci ve daha sonraki yasama dönemlerindekini kapsamamaktadır.Keywords : İzmir, Milli Mücadele, I.TBMM, Meclis