- Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 14 Issue: 29
- Yunan Kaynaklarına Göre 1922 Yılında Batı Anadolu’da Otonom Devlet Kurmaya Yönelik Faaliyetler...
Yunan Kaynaklarına Göre 1922 Yılında Batı Anadolu’da Otonom Devlet Kurmaya Yönelik Faaliyetler
Authors : Nilüfer ERDEM
Pages : 97-140
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2014-12-01
Article Type : Other
Abstract :Sakarya Savaşı sonrasında kurulmuş olan Helen Anadolu Savunma [Mikrasiatiki Amina] Örgütü, başka bölgelerdeki ve diğer ülkelerdeki aynı paralelde çalışan örgütlerle de diyalog halinde, Anadolu Rumlarının direnişini örgütleyebilmek adına önemli bir aktivite ortaya koymuştur. Bu faaliyetler içinde olanlar, Batı Anadolu’da yeni bir devlet kurulmadıkça Rumların mücadelesinin netice getirmeyeceğine kanaat getirmişlerdir. Batı Anadolu’da yeni bir devlet kurulması projesi öncelikle Anadolu Savunma Örgütü’nündür. Yunan Hükümeti ilk başlarda Anadolu Rumlarından gelen çağrılara temkinli yaklaşmış, ancak 1922 Temmuz’una gelindiğinde Yüksek Komiser Steryadis’i Batı Anadolu’nun otonomisini ilan etmekle görevlendirmiştir. Kaynaklarda "Anadolu Devleti”, İyonya Devleti” veya "Ege Devleti” olarak anılan oluşumla ilgili, Yunan çevreleri hiçbir zaman tam bir netlik içinde olmamışlardır. Sevr sınırları içerisinde yeni bir devlet tesis etmek, ancak Helenlerin ellerindeki son kozu oynamaları olarak değerlendirilebilir. Kaldı ki bazı Yunan gazeteleri otonom devlet fikrine de karşı çıkmışlar ve bunun yerine Batı Anadolu’da "yerel yönetim”den söz etmişlerdir. Bu makalenin amacı, Türk tarihi açısından bir dönüm noktası teşkil eden 1922 yılında Anadolu toprakları ile ilgili yaşanmış olan bir takım gelişmelere daha fazla ışık tutmak, tarihin kıvrımları arasında kalmış bazı olayları gün yüzüne çıkarmaya çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda Atina Venizelos Arşivi’nde yer alan belgelere bakılmış ve Embros, Makedonia, Skrip ve Rizospastis gazetelerinde yer alan yazılar derlenmiştir. Makedonia Selanik gazetesidir ve Atina gazetesi olan Embros gibi Venizelist bir çizgide yayın yapmıştır. Makedonia’nın sahibi Vellidis ve Embros’un sahibi de Kalapothakis’tir. Skrip ile Rizospastis de Atina gazeteleri olup, Rizospastis Yunanistan Sosyalist İşçi (Komünist) Partisi ve Yunanistan İşçileri Genel Birliği’nin resmi yayın organıdır. Sahibi Evstratiadis olan Skrip ise Antivenizelist, diğer bir ifadeyle Kralcı çizgidedirKeywords : İyonya, Ege, Anadolu, Helen, Anadolu Harekatı, Milli Mücadele, Otonomi