- Coğrafya Dergisi
- Issue: 45
- Periodic Changes of Temperature Extremes at Some Selected Stations in Turkiye (1970-2018)
Periodic Changes of Temperature Extremes at Some Selected Stations in Turkiye (1970-2018)
Authors : Dilek Aykir, Ibrahim Atalay, Mücahit Coşkun
Pages : 69-83
Doi:10.26650/JGEOG2022-1094298
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Ekstrem sıcaklık olaylarının uzun süreli değişimlerini anlamak, iklim değişikliğinin tespiti ve özelliklerinin anlaşılması için önemlidir. Bununla birlikte şehirleşmeden ne kadar etkinin geldiği açık değildir. Bu çalışmada şehir özelliğine sahip 21 istasyon ile kırsal özelliğe sahip 21 istasyon seçilmiştir. Nüfusu 100 binin altında olan yerler kırsal olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada, Türkiye\'deki 1970-2018 yılları arasında 42 meteoroloji istasyonu için şehir ve kır istasyon çiftleri oluşturulmuştur. Bu istasyon çiftlerinde seçilen iklim indislerinin sıcak ve soğuk dönemdeki değişimleri,1970-2018 yılları arasını kapsayan rasatları dikkate alınarak incelenmiştir. Bu inceleme için RClimDex programı ve Mann Kendall trend analizi tekniği kullanılmıştır. RClimDex programı 27 adet iklim indisi üretmektir. İndislerden türetilmiş bilgi yalnızca ortalama değerin zaman içinde nasıl değiştiğini değil; aynı zamanda verinin istatistiksel dağılımının nasıl değiştiği konusunda da bilgi içerir. Ayrıca sonuçlar ekstremlerin trendleri hakkında çok önemli bilgiler sağlamaktadır. Çalışmada sıcaklık ile ilgili olan 4 indis seçilerek incelenmiştir. Seçilen istasyonların iklim indislerinin sıcak ve soğuk dönemdeki değişimleri incelendiğinde sıcak dönemdeki değişimin, soğuk döneme göre, şehir istasyonlarında kır istasyonlarına göre değişimin daha daha belirgin olduğu gözlenmiştir. Mann Kendall trend analizine göre incelenen tüm istasyon çiftlerinde Trendlerin çoğu %5 seviyesinde istatistiksel olarak anlamlıdır. Trend analizinin sonuçları istasyonlarda en hızlı artış eğiliminin havadaki nem içeriğinin daha yüksek olduğu Karadeniz, Ege ve Akdeniz kıyı kuşağında yer alan istasyonlarda gerçekleştiğini göstermektedir. Bu durum küresel iklim değişimi ile birlikte atmosferde artan nem içeriğinin oluşturduğu pozitif geri besleme mekanizmasını düşündürmektedir.Keywords : Ekstrem Sıcaklık, İklim İndisleri, İklim Değişimi, Mann-Kendall, Trend, Türkiye