Konya Kapalı Havzası’nda Meteorolojik Kuraklık Analizi
Authors : Faize SARIŞ, Furkan GEDİK
Pages : 295-308
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2021-07-07
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada Konya Kapalı Havzasında meteorolojik kuraklık durumu farklı zamansal ölçeklerde, 20 ayrı yağış serisi oluşturularak Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SPI) yöntemiyle analiz edildi. Havzada yer alan 11 meteoroloji istasyonunun 1930-2019 yılları arasında değişik uzunluklarda kaydedilmiş aylık toplam yağış verileri kullanıldı. Veri setleri kısa süreli (aylık, mevsimlik ve 6 aylık) ve uzun süreli (12, 24 ve 36 aylık) yağış serileri olarak hazırlandı ve SPI hesaplamasından sonra Gidişler Sınaması uygulanarak, kuraklık indis değerlerindeki ısrar bileşeni istatistiksel olarak belirlendi. Konya Kapalı Havzasında farklı sınıflara (hafif, orta, şiddetli ve aşırı kurak) göre kuraklığın şiddeti değerlendirildi. Orta, şiddetli ve özellikle aşırı kuraklığın belirgin olduğu dönemler Aralık, Kış, 6 aylık ve daha uzun süreli (12, 24, 36 aylık) dönemlerdir. Gidişler sınaması sonucunda, tüm istasyonların 24 ve 36 aylık serilerin SPI değerlerinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlendi. Kurak dönemler açısından istasyonlar arasında bazı farklılıklar gözlense de, genel olarak havza da kurak dönemlerin yaklaşık olarak 10’ar yıllık aralıklarla gerçekleştiği belirtilebilir. 12 Aylık dönem için Cihanbeyli, Beyşehir, Ereğli ve Niğde; 24 aylık dönemde Aksaray, Karaman, Seydişehir ve Çumra; 36 aylık dönemin indis sonuçlarına göre ise Konya, Kulu ve Karapınar en fazla kurak yıl sayısına sahiptir. Uzun süreli kuraklıklardaki bu anlamlı eğilimler Konya Kapalı Havzasında meteorolojik kuraklığın, tarımsal ve hidrolojik kuraklığa doğru yayıldığını ve buna bağlı olarak havzanın su yenilenmesi açısından kırılganlığını açık bir şekilde gösterir.Keywords : Yağış, kuraklık, SPI, Konya havzası