- Coğrafya Dergisi
- Issue: 41
- The Spatial Factors and Regional Concentration of Cancer-Related Deaths in Turkey
The Spatial Factors and Regional Concentration of Cancer-Related Deaths in Turkey
Authors : Fatih ALTUG, Sevil KILÇIKSIZ
Pages : 1-12
Doi:10.26650/JGEOG2020-0025
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :Kanser, ölüm nedenleri arasında dünyada kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci sırada yer almaktadır. Sağlık coğrafyası ve epidemiyolojide kanser ile ilgili çalışmaların odağında vakaların mekânsal dağılışı yer almaktadır. Kanser ile mekansal fakörler arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmaların sayısının az olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de kansere bağlı ölümlerin bölgesel dağılışı ve bu dağılışa etki eden mekânsal ve çevresel faktörler belirlenmiştir. Veriler başta TÜİK olmak üzere, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü gibi çeşitli kurumlardan elde edilmiştir. Çalışmada kanser ölümlerinin bölgesel yoğunlaşması lokasyon katsayısı tekniğiyle çevresel ve mekânsal faktörler küresel ve coğrafi ağırlıklandırılmış regresyon analizleri ile belirlenmiştir. Çalışmada çoklu analiz teknikleri kullanılmıştır. Hiyerarşik olarak analizlerin sonuçları birbirlerine entegre edilerek bir sonraki analizin verisi üretilmiştir. Analizler hem ulusal ölçekte hem de NUTS Düzey 3 ölçeğinde yapılmıştır. Bu sayede bölgesel farklılıklar belirlenmiştir. Analiz sonuçları, kanserden ölümlerin Türkiye’de mekânsal yayılımının ve belirli bölgelerde yoğunluğunun zamanla arttığını göstermektedir. Sigara kullanımı, güneşlenme süresi ve nüfus yoğunluğu bu yayılmayı hızlandıran faktörler olarak tespit edilmiştir. Ancak bu faktörlerin etkilerinin bölgesel ölçekte farklılaştığı tespit edilmiştir. Çalışmamız hem elde ettiği bulgular hem de farklı analiz tekniklerini birlikte kullanması yönüyle literature farklı bir bakış açısı getirmektedir.Keywords : Kanser ve mekan, kanser risk faktörleri, coğrafi ağırlıklandırılmış regresyon analiz