- Coğrafi Bilimler Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- TUFANBEYLİ HAVZASI ve YAKIN ÇEVRESİNİN (ADANA) JEOMORFOLOJİSİ
TUFANBEYLİ HAVZASI ve YAKIN ÇEVRESİNİN (ADANA) JEOMORFOLOJİSİ
Authors : Ismail Ege, Saadettin Tonbul
Pages : 103-122
Doi:10.1501/Cogbil_0000000035
View : 16 | Download : 6
Publication Date : 2003-08-01
Article Type : Research
Abstract :Çalışma alanımızı oluşturan Tufanbeyli havzası ve yakın çevresi Akdeniz bölgesinin Adana Bölümünde, Orta Toroslar içerisinde yer almaktadır. Saha yapısal olarak oldukça kompleks bir özellik göstermenin yanı sıra, jeomorfolojik bakımdan da çeşitli şekilleri bir arada bulundurmaktadır. Ayrıca tektonik bakımdan hareketli ve gençtir. Sahanın şekillendirilmesinde tektonizma, flüviyal süreçler, karstlaşma ve buzullaşma birlikte etkili olmuştur.Yaklaşık 1200 km2 alan kaplayan çalışma alanındaki ana jeomorfolojik birimleri dağlık-tepelik alanlar, platolar, havza tabanı(vadiler, boğazlar ,sekiler, birikinti koni ve yelpazeleri), karstik şekiller ve buzul şekilleri meydana getirir. İnceleme alanındaki dağlık kütleler üzerinde 2400-2800 metreler arasında zirve düzlüklerine, 1950-2200 metreler arasında yüksek düzlüklere (yüksek platolar) ve 1700 - 1850 metreler arasında ise alçak düzlüklere (alçak platolar) yer yer geniş alanlı olarak rastlanılmaktadır.Tufanbeyli Havzası Alp Orojenezi, özellikle de Alt- Orta Miyosen sonlarındaki tektonik hareketlerle belirmeye başlamış olmakla birlikte asıl havza çanağının çökmesi Miyosen sonlarındaki tektonik hareketlerle gerçekleşmiştir. Pliyosen’de ve Kuvaterner başlarında bu çanak çevredeki yüksek alanlardan aşındırılarak getirilen malzemeyle dolmuştur. Böylece 1420-1520 metrelerde dolgu ve bunları çevreleyen aşınım yüzeylerinden oluşan havza tabanı meydana gelmiştir. Kuvaterner döneminde ise iklim değişmelerine bağlı olarak çeşitli seki sistemleri gelişir ve karstlaşma sürerken, Pleyistosen’de sahanın yüksek kesimlerinde buzullaşma görülmüştürKeywords : Jeomorfoloji, havza, Orta Toroslar, Tufanbeyli, Adana