- Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi
- Cilt: 9 Sayı: 2
- GEÇ ORTAÇAĞ’DA KATALAN ÂLİMLERİN İSLÂM TASAVVURU VE MİSYONERLİK FAALİYETLERİ
GEÇ ORTAÇAĞ’DA KATALAN ÂLİMLERİN İSLÂM TASAVVURU VE MİSYONERLİK FAALİYETLERİ
Authors : Enes Şanal
Pages : 91-115
Doi:10.30517/cihannuma.1412268
View : 79 | Download : 68
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Research
Abstract :Endülüs’ün 711’de Müslümanlar tarafından fethedilmesini takip eden asırlarda bu coğrafya sekiz asır İslâm, Hristiyanlık ve Yahudilik inançlarına ev sahipliği yaptı. Fetihten sonraki birkaç asırlık süreçte Hristiyanlar arasında görülen yoğun İslâmlaşma sonucunda Müslümanlar, Endülüs toplumunun kahir ekseriyetini teşkil etti. İslâm’ın Avrupa’da ilk kez geniş kitleler tarafından benimsenmesiyle İber Yarımadası’ndaki bazı Hristiyanlar, bu dini Hristiyanlık için açık bir tehdit olarak görmeye başladılar. Endülüs’teki Hristiyanların İslâm kültüründen etkilenmelerini sert bir şekilde tenkit eden Kurtubalı Alvarus (ö. 861) ile başlayan İslâm karşıtı söylem, sonraki asırlarda İber Yarımadası’nda Petrus Alfonsi (ö. 1140), Muhterem Peter (ö. 1156) ve Toledolu Mark (ö. 1216) gibi Hristiyanlar tarafından daha sistematik bir çerçevede devam ettirildi. Yaklaşık beş asır İslâm idaresi altında kalan Kurtuba, Sevilla ve Murcia gibi Endülüs şehirlerinin XIII. asırda Hristiyanların eline geçmesiyle bölgede dinler arası temaslar kaçınılmaz olarak yoğunlaştı. Geç Ortaçağ’da İslâm’ın bir tehdit olarak algılandığı Hristiyan İspanya’daki bazı Katalan âlimler, Müslümanları Hristiyanlığa davet etmek konusunda özel gayret sarf ettiler. Onlar, Müslümanların Hristiyanlığı benimsemeleri için birtakım argümanlar ortaya koymakla kalmayıp siyasi, askeri, dini ve kültürel konularda Hristiyan Batı’da daha önce görülmemiş yeni yöntemler geliştirdiler. Bu çalışma Geç Ortaçağ’ın Katalanca ve Latince kaynakları ışığında devrin en önemli Katalan âlimlerinden Ramon Peñafort (ö. 1275), Ramon Martí (1292), Ramon Llull (ö. 1316) ve Francesc Eiximenis’in (ö. 1409) İslâm tasavvurlarını ve misyonerlik faaliyetlerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Böylece bahsi geçen Katalan âlimlerin İslâm tasavvurlarının kendilerinden önce yaşayıp İslâm karşıtı fikirleriyle öne çıkan dindaşlarından ne gibi benzer ve farklı özelliklere sahip olduğu da ortaya koyulacaktır.Keywords : Endülüs, İspanya, Katalan, Ramon Peñafort, Ramon Martí, Ramon Llull, Francesc Eiximenis.