- Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi
- Vol: 8 Issue: 2
- ÜSKÜDAR’DA OSMANLI MEDRESE GELENEĞİNİN GELİŞİMİ VE MİHRİMAH SULTAN MÜDERRİSLERİ: ULEMA BİYOGRAFİ ESE...
ÜSKÜDAR’DA OSMANLI MEDRESE GELENEĞİNİN GELİŞİMİ VE MİHRİMAH SULTAN MÜDERRİSLERİ: ULEMA BİYOGRAFİ ESERLERİ VE RUZNAMÇE KAYITLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME (1547-1732)
Authors : Esra Muhacir
Pages : 71-114
Doi:10.30517/cihannuma.1215701
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-07
Article Type : Research
Abstract :Üsküdar’da şehir ve kültürün gelişiminde, yüzyıllar boyunca kurulan vakıflar önemli bir faktördü. Vakıflar aracılığıyla yaptırılan cami, mescid, medrese, tekke ve imaretler şehrin fiziksel ve ekonomik gelişimini sağlıyor bu da nüfus artışını beraberinde getiriyordu. Külliye yapıları içerisinde eğitime tahsis edilmiş olan medreseler şehrin eğitim ihtiyacına cevap veriyor ve eğitimli bir kitlenin oluşmasını sağlıyordu. Üsküdar eğitim tarihinde de medreseler kültürel ve entelektüel gelişimin en önemli araçlarıydı. Bu bağlamda Üsküdar’da medrese geleneğinin teşekkülü ilk medrese olan Rum Mehmed Paşa Medresesi’nin kurulmasıyla başlamış ve daha sonra da Abdullah Ağa ve Mihrimah Sultan Medreseleri ile devam etmiştir. Üsküdar’da Mihrimah Sultan Medresesi, kurulduğu 16. Yüzyılın ortalarından 18. yüzyıla kadar Üsküdar tarihi için oldukça önemli sayıda müderris istihdam etmiş bir müessese olarak kültür ve eğitim tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu süreç içerisinde medresede görev yaptığı tespit edilen müderrisler Şakayık-ı Numaniye ve zeyllerinden hareketle incelenmiş ve literatürde daha önce yer almayan müderris biyografileri ise Ruznamçe kayıtları üzerinden tespit edilerek literatüre kazandırılmıştır. İlk müderris ataması külliyenin tamamlanmasıyla 1547 yılından itibaren başlamakta ve 1732 yılına kadar devam etmektedir. Tespit edilen 185 müderrisin biyografileri müderrislik, müftülük, kadılık, kazaskerlik ve şeyhülislamlık şeklinde gelişen kariyer basamakları açısından değerlendirilmiştir.Keywords : Üsküdar, Mihrimah Sultan Medresesi, Müderris ve Kadıların Kariyeri