- Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- Kırım Tereke Defterleri Üzerine Mülahazalar
Kırım Tereke Defterleri Üzerine Mülahazalar
Authors : Zübeyde Güneş Yağci
Pages : 17-45
Doi:10.30517/cihannuma.843115
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2020-12-18
Article Type : Research
Abstract :Şer’iyye sicilleri araştırmacılar için eşsiz kaynakların başında gelmektedir. Kadı sicilleri olarak da bilinen bu defterler sayesinde araştırmacılar toplumun yapısına ayna tutma imkânına sahip olmaktadırlar. Sicillerin beledi ve adli konuların yanı sıra merkezden gönderilen emirleri, fermanları içermesi kıymetini daha da artırmaktadır. Bu nedenle sicilleri kullanılarak yapılan çalışmalar uzun yıllardır sürdürülmekte, son yıllarda da ivme kazanmıştır. Kırım Şer’iyye Sicilleri de aynı değere sahiptir. Ancak Kırım Şer’iyye Sicilleri üzerine yapılan çalışmalar yeni sayılabilir. Çünkü sicillerin varlığından haberdar olunması 90’lı yıllara tekabül etmektedir. 1995 yılında Türkiye’ye getirilmesi ile çalışmalar başlamıştır. İlim âlemi böylece sicillerle tanışmıştır. Sicillerin muhtevası ve değeri üzerine başta Halil İnalcık olmak üzere Ahmet Nezihi Turan, Ahmet Cihan-Fehmi Yılmaz, Nuri Kavak makale kaleme almışlardır. Bunları yüksek lisans ve doktora tezleri izlemiştir. Bu araştırmalar sicillerin gerek konu gerekse diplomatik açıdan Osmanlı Devleti’nin bütünlüğü içerisinde yer aldığını göstermektedir. Siciller içerisinde yer alan tereke defterleri de bu kapsam dâhilindedir. Ancak bazı tereke defterlerinde bazı farklılıklar olduğunu da tespit ettik. Bu defterlerin Osmanlı Devleti’nin diğer bölgelerinde yer alan defterlerle aynilikleri ve farklılıkları makalenin temel problematiğini oluşturmaktadır. Fakat özelde farklılıklar üzerinde daha fazla durulacaktır. Tabii olarak makalenin kaynağını Kırım Şer’iyye Sicilleri oluşturacaktır.Keywords : Tereke Defteri, Kırım Hanlığı, Şeriye Sicili, Osmanlı Devleti