- Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- On Yedi ve On Sekizinci Asır Osmanlı Tarihine Dair Hollanda Kaynakları
On Yedi ve On Sekizinci Asır Osmanlı Tarihine Dair Hollanda Kaynakları
Authors : Ismail Hakkı Kadi
Pages : 39-58
Doi:10.30517/cihannuma.768733
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2020-07-14
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede, Hollanda’daki muhtelif arşiv ve kütüphanelerde tutulan Osmanlı tarihi ile ilgili birincil kaynakların tanıtımı yapılarak bunların Osmanlı tarihi çalışmaları açısından taşıdıkları potansiyel tartışılmaktadır. Hollanda’nın Osmanlı İmparatorluğu ile gerek ticari ve gerekse diplomatik ilişkilerini yürüten ve koordine eden kurumların zaman içerisinde uğradıkları dönüşüme paralel olarak bu ülkenin Osmanlı tarihine dair kaynakları da hem nitelik hem de nicelik yönüyle değişim göstermektedir. On altıncı yüzyılın sonunda Doğu Akdeniz’de önemli bir ticari aktör olarak ortaya çıkan Hollandalılar 1612 yılında Osmanlı Devletinden ilk ahidnamelerini elde ettikten sonra İstanbul’da elçilik ve çeşitli ticaret merkezlerinde konsolosluklar ihdas etmişlerdir. Osmanlı topraklarında ihdas edilen bu diplomatik ve ticari temsilciliklerin gerek kendi faaliyetlerine ve gerekse Osmanlı İmparatorluğundaki muhtelif gelişmelere dair tuttukları kayıtlar Osmanlı tarihi için önemli kaynaklardır. Lahey’deki Hollanda Milli Arşivlerinde tutulan bu kayıtların ötesinde çeşitli yerel arşivlerde ve kütüphanelerde de Osmanlı tarihine dair kaynaklar mevcuttur. Söz konusu kütüphaneler içerisinde Leiden Üniversitesi Kütüphanesi, sahip olduğu "Doğu elyazmaları koleksiyonu” dolayısıyla özel bir öneme sahiptir. Yerel arşivler olarak tanımlanabilecek muhtelif belediye arşivlerinde de gerek noterlik kayıtları ve gerekse Osmanlı pazarıyla ticaret yapan bir takım şirketlerden kalan evrak, özellikle Osmanlı ticari hayatına oldukça farklı bir perspektiften bakma imkânı sunan kaynaklardır.Keywords : Osmanlı Tarihi, Hollanda Arşivleri, Amsterdam Şehir Arşivi, Elçilik kayıtları