- Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 3 Issue: 2
- Arapça’nın Hevsâ Dilinin Gelişmesine Etkisi
Arapça’nın Hevsâ Dilinin Gelişmesine Etkisi
Authors : Hasan Soyupek
Pages : 194-226
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Araplar ticaret vesilesi ile İslâm’ın Afrika kıtasına yayılmasında çaba göstermişler, bu çaba sonucunda da İslâm batı bölgelerinden Nijerya’ya ulaşmıştır. İlerleyen süreçte de Arapların ileri gelenleri kıtanın farklı yerlerinde İslâm’ın yayılması için Kur’ân’ın öğretilmesi ve ezberletilmesi gayesiyle mektep ve mescitlerden tutun enstitü ve üniversite düzeyinde kurumlar tesis etmişlerdir. Araplar ticaret işi ile uğraşırken aralarında karşılıklı anlaşma diline ihtiyaç duymuşlar ve bu ihtiyacı da Arapça ile gidermeye çalışmışlardır. Buna paralel olarak Arapça bölgede yayılmaya başlamıştır. Kuzey Nijerya’da resmî dil olarak kabul edilen Hevsâ dili, hem bu dili konuşan halk hem de bu halkın yerleşik olarak oturduğu yer için kullanılan bir isimdir. Hevsâ kabileleri ise farklı bölgelere göç edip dillerini ve kültürlerini muhafaza eden kimseler olarak kabul edilmektedir. İslâm’ın aracılığı ile Araplarla temas halinde olan Hevsâlılar Arapçaya karşı ciddî ilgi duymuşlar, zaman içerisinde Arap kültürü ile beslenmiş olan bölgenin bilim adamları bu kültürü Hevsâ diline naklederek kültürlerinin gelişmesine katkı sağlamışlardır. Hevsâ dilinin Arapçadan etkilenmesi, kullandığı Arapça kelimelerin sonundaki eklerden anlaşılmaktadır. Özellikle dînî, kültürel, sosyal ve ticarî alanlarda Arapça asıllı kelimeler çok olduğu gibi, eğitim, ilim ve teknoloji alanlarında da benzer bir durum gözükmektedir. Dolayısıyla Arapça kelimelerin Hevsâ diline hâkim olduğu görülmektedir. Ayrıca Arapça’nın korunması ve yayılmasına katkı sağlamak için nahiv, sarf, aruz vs. alanlarda Arapça kitaplar yazılmıştır.Keywords : Hevsâ Dili, Arapça, Hevsâ Edebiyatı, Afrika, Nijerya