- Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 3 Issue: 2
- Ebü’l-Kâsım el-Müeddib’e Göre Arapça Emir Kipleri ve Kur’ân’daki Yansımaları
Ebü’l-Kâsım el-Müeddib’e Göre Arapça Emir Kipleri ve Kur’ân’daki Yansımaları
Authors : Irfan Köse
Pages : 241-266
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Arap dilinin emir kipleri konusunda, Ebü’l-Kâsım el-Müeddib’in (ö. 338/950) görüşlerini sunmayı amaçlamaktadır. Hakkında malumat oldukça sınırlı olan müellif ve eserinin varlığı, asırlarca gizli kalmıştır. Eserin gün yüzüne çıkarılarak yayınlanmasının üzerinden çeyrek yüzyıldan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen Arap dünyasında yapılan sınırlı çalışmalar hâriç, eser üzerinde kayda değer bir araştırmanın yapılmadığı görülmektedir. İsminden de anlaşılacağı üzere bir sarf kitabı olan eser, sarf ilim dalına ait kıymetli bilgilerin yanında, leksikolojik ve fonetik alanda da özgün bilgiler içermekte ve kendine özgü bir terminoloji ve morfolojik tasnif modeli önermektedir. Müellif, bilinen tek eseri olan Deḳâiḳu’t-taṣrîf ‘de Arap dilinde emir ifadeleri hakkında önemli bilgiler vermiştir. Ona göre, emir anlamı ifade eden yapılar belirli kalıplarla sınırlı değildir. İstek bildirme kalıpları bakımından Arapçanın zenginliğine işaret eden müellife göre, emir anlamında kullanılan birbirinden farklı dokuz dilsel malzeme vardır. Ayrıca onun, Kur’ân’da geçen emir türlerini inceleyerek her birini farklı kavramlarla ifade etmesi, ilâhî mesajın anlaşılmasına katkı sağlayacak niteliktedir. Onun tespitine göre, Kur’ân’da bulunan emir ifadeleri, yirmi üç farklı anlamda kullanılmıştır. Buradan hareketle bu makale, Ebü’l-Kâsım el-Müeddib’in Arap dilinin emir yapısı ve Kur’ân’daki yansımalarıyla ilgili tespitlerine odaklanması bakımından önem arz etmektedir.Keywords : Arap Dili ve Belagatı, el-Müeddib, Deḳâiḳu’t-taṣrîf, Emir, Anlam, Kur’ân