- Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 23 Issue: 23
- İşârî Tefsirlerde Kadın İmgesi: İbn Acîbe Tefsiri Örneği
İşârî Tefsirlerde Kadın İmgesi: İbn Acîbe Tefsiri Örneği
Authors : Abdurrahim Kaplan
Pages : 15-44
Doi:10.51553/bozifder.1262446
View : 146 | Download : 55
Publication Date : 2023-06-30
Article Type : Research Article
Abstract :Nüzûl gayesi insanları hidayete sevk etmek olan Kur’ân, her konuda İslam’ın ilk ve en temel kaynağıdır. Kur’ân’ın anlaşılması kâinatın, hayrın, güzelliğin ve erdemin anlaşılması anlamına gelmektedir. Toplumsal inşâ ve ihyâyı gaye edinen Kur’ân, insanı merkeze almakta ve onun yararına olan konuları işlemektedir. İnsanı bir tek nefisten yaratan, ondan eşini var eden, bu ikisinden de birçok erkek ve kadın üretip yayan Allah, birçok ayette erkek ve kadınlardan bahsetmektedir. Toplumsal rolleri ve önemleri sebebiyle Kur’ân’da kendilerinden çokça bahsedilen kadınlar, toplumsal hayatın temelini oluşturmaktadır. Kadınların isimleriyle müsemma bir sûre olması, farklı ayetlerde zikredilmeleri müfessirlerin dikkatini birçok yönden çekmiştir. Böylece aile ve toplumdaki rolleri gibi birçok husus araştırılmış, onlarla ilgili farklı yorum ve açıklamalar yapılmıştır. Tarihî süreç içerisinde ayetlerle ilgili yorum biçimi değişmekle beraber bir o kadar da çeşitlenmiştir. Bu yöntemlerden biri de tasavvufî/işârî yorumlama biçimidir. Çalışmamıza konu olan eser de rivayet, dirayet ve işârî yöntemle kaleme alınmış bir eserdir. Eserin müellifi Ahmed İbn Acîbe el-Hasenî (ö. 1224/1809), XVIII. yüzyılın önde gelen tasavvuf erbabındandır. Onun en meşhur eseri el-Baḥrü’l-medîd fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-mecîd olup zâhirî ve bâtınî yorumları ihtiva eden fakat daha çok işârî yöntemle kaleme alınmış bir eserdir. Tefsirinde birçok ayeti bâtınî yönüyle açıklayan İbn Acîbe, kadınlarla ilgili ayetleri de bu minvalde yorumlamış, böylece diğer müfessirlerden farklı bir yol takip etmiştir. Bu bağlamda müellifin kadınlarla ilgili ayetleri nasıl ve ne şekilde yorumladığı tarafımızca merak edilmiş ve araştırmaya değer bulunmuştur.Keywords : Tefsir, İşârî Tefsir, İbn Acîbe, Baḥrü’l-medîd, Kadın