- Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 17 Issue: 17
- Hüsâm Kâtî’nin Şerhu Îsâgûcî Eseri ile Molla Fenârî’nin Fevâid’ul-Fenâriyye Eserinin Tasavvurât Kısm...
Hüsâm Kâtî’nin Şerhu Îsâgûcî Eseri ile Molla Fenârî’nin Fevâid’ul-Fenâriyye Eserinin Tasavvurât Kısmının Karşılaştırılması
Authors : Adem Evmeş
Pages : 299-322
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :İslam mantık tarihinde 13. yüzyıl ve sonrasında, eğitim merkezli, özlü mantık metinleri ortaya çıkmış ve bunların etrafında şerh ve haşiyelerle oluşan mantık geleneği, İslam dünyasının geneline hâkim olmuştur. Ders kitabı niteliğinde, büyük bir yaygınlık ve hüsnü kabul gören bu eserlerin en başında hiç kuşkusuz Esîrüddin Ebherî’nin (ö. 663/1265) Îsâgûcî ismiyle meşhur mantık risalesi gelmektedir. İslam dünyasında uzun süre hem mantık eğitimi hem de bizatihi mantık yapma yöntemi, ağırlıklı olarak söz konusu eserlerin şerh ve haşiyeleri üzerinden devam etmiştir. Bu bağlamda Îsâgûcî’nin en meşhur şerh zincirlerinden birini, bilinen ilk Îsâgûcî şarihi olan Hüsam Kâtî’nin (ö. 760/1359) şerhi oluştururken; ikincisini ise Molla Fenârî’nin (ö. 834/1431) şerhi oluşturmaktadır. Bu çalışmada Ebherî’nin meşhur eserine Kâtî ile Fenârî’nin yaptıkları şerhlerin tasavvurat kısmı incelenerek iki şarih arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konularak değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. İlk olarak mantık ilminin tanımı ele alındı. Daha sonra iki şarihin kavramlar, beş tümel ve tanım konusundaki görüşleri ortaya konularak benzerliklerine ve farklılıklarına değinilmiştir.Keywords : Mantık, Kâtî, Fenârî, Şerh, Kavram, Tanım