- Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 10 Issue: 3
- Evaluation of Some Biomarkers in Carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) Depending on Water and Sedime...
Evaluation of Some Biomarkers in Carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) Depending on Water and Sediment Pollution of Atatürk Dam Lake
Authors : Aysel Alkan Uçkun, Miraç Uçkun
Pages : 744-753
Doi:10.17798/bitlisfen.898021
View : 15 | Download : 2
Publication Date : 2021-09-17
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada, Türkiye’nin en büyük yapay gölü olan ve Adıyaman ile Şanlıurfa’nın sulama ve enerji ihtiyacını karşılayan Atatürk Baraj Gölü’nün bazı çevresel kirlilik parametreleri, gölde yaşayan ve halk tarafından ekonomik olarak tüketilen sazan balıklarında bazı biyokimyasal verilerle değerlendirildi. Atatürk Baraj Gölü’nün kıyısının olduğu Kahta ve Bozova ilçelerinden eş zamanlı su, sediment ve balık örneklemeleri yapıldı. Suda bazı fizikokimyasal parametrelerle birlikte su, sediment ve sazanların kas örneklerinde çeşitli metallerin kalıntı analizleri yapıldı. Sazanların karaciğer dokusunda toplam antioksidan kapasitesi (TAC) ve toplam oksidan süpürme kapasitesi (TOSC) seviyeleri, solungaç dokusunda ise Na+/K+ATPaz, Mg2+ATPaz ve Ca2+ATPaz aktiviteleri tayin edildi. Çalışmanın sonucunda, suda Cd, Cr ve Cu seviyelerinin, sedimentte Cd ve Cu seviyelerinin, sazanda ise Pb ve Cd seviyelerinin maksimum kabul edilebilir konsantrasyonları aştığı gözlendi. Biyokimyasal parametrelerden oksidatif stres indeksi ile TOSC seviyesi, Kahta’daki balıkların karaciğerinde Bozova’dakilere göre önemli derecede yüksek bulundu. Na+/K+ATPaz aktivitesi, Kahta’daki balıkların solungacında önemli oranda inhibisyona uğradı. Tüm bu kirlilik parametreleri ile biyokimyasal veriler birlikte değerlendirildiğinde, Kahta’nın su, sediment ve sazanlarının Bozova’dakilere göre toksik metallerle daha fazla kontamine olduğu ve sazanların oksidatif stres altında olduğu, dolayısıyla bu bölgeden avlanan tüketicilerin sağlığı için bir tehdit unsuru olabileceği söylenebilir.Keywords : Atatürk Baraj Gölü, toplam antioksidan kapasite, ATPaz, Cyprinus carpio