- Bitig Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Cilt: 3 Sayı: 6 - CUMHURÄ°YET'Ä°N 100. YILINA Ä°THAFEN
- Mersin Karaduvar Mahallesinde Yaşayan Arap Alevilerinin Bayram Tutma Ritüelleri Üzerine Bir İnceleme...
Mersin Karaduvar Mahallesinde Yaşayan Arap Alevilerinin Bayram Tutma Ritüelleri Üzerine Bir İnceleme: Gadiri Hum Örneği
Authors : Cansu Daşdemir
Pages : 69-77
Doi:10.5281/zenodo.10456420
View : 52 | Download : 48
Publication Date : 2023-12-29
Article Type : Research
Abstract :Yüzü aşkın bayrama sahip olan Nusayriler için anma günlerinin önemli bir anlamı ve yeri vardır. Çeşitli ritüellerin icra edildiği bu bayramlar, amaçlarına göre farklılık gösterse de bayramların unutulmadan her yıl kutlanması önemli bir kültürel dokuyu oluşturur. Bu nedenle her bir bayramın kutlanması için yapılan hazırlıkların sorumluluğu bir Nusayri aileye verilir. Bayram hazırlığının sahiplenilmesi olarak geçen bu gelenek, bayram tutma adıyla bilinir. Bayram tutma, dedelerden gelen bir mirastır. Aile büyükleri öldükten sonra bu bayram, diğer aile fertleri tarafından devam ettirilir. Nusayriler için en özel olan bayramlardan biri ise Gadiri Hum’dur. Köklü bir geçmişe sahip olan Gadiri Hum, Hz. Ali’nin halife seçildiği gün olması sebebiyle kutlanan bir bayramdır. Toplum muhayyilesinde Hz. Ali’nin Allah tarafından seçildiğinin bir kanıtı olarak yer alan Gadiri Hum, kutsal bir olay kabul edilmektedir. Çünkü bu olay ile ehlibeyitten bir kişi Allah’ın emriyle Müslümanların başına geçmiştir. Bu nedenle Gadiri Hum hem Şiiler hem de Aleviler için mutlu ve kutlu bir günü ifade eder. Esasen siyasi bir olaya dayanan Gadiri Hum, Şiiler ve Aleviler tarafından kutsallaştırılmış ve bu olaya dinî-kültürel bir boyut kazandırılmıştır. Bu durum, Gadiri Hum’un her yıl çeşitli ritüellerle yaşatılmasına ve anılmasına katkı sağlamıştır. Çalışmada Nusayri toplumunun bayram tutma ve Gadiri Hum ritüelleri incelenmiştir. Nusayriler hakkında verilen genel bilgilerin ardından sahada tespit edilen dinî ve kültürel unsurlardan hareketle Nusayri inanç dünyası ortaya konulmuştur. Bağlam merkezli olan bu çalışmanın örneklemini ise Mersin’de yaşayan ve Gadiri Hum’u bayram olarak tutan aile oluşturmaktadır.Keywords : Gelenek, Bayram, Nusayri, Bayram tutma, Gadiri Hum