- Bitig Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 3
- Ahmed Paşa'nın Gazellerinin Dönüşüm Metaforu Bağlamında İncelenmesi
Ahmed Paşa'nın Gazellerinin Dönüşüm Metaforu Bağlamında İncelenmesi
Authors : Eda Gül
Pages : 31-42
View : 16 | Download : 5
Publication Date : 2022-06-27
Article Type : Research
Abstract :Klâsik Türk şiirinin âhenk unsurlarından olan metafor; ifadeyi ve sözü güzelleştirip, sözü, aşina olunanın dışına çıkartarak söylemektir. ”Meta (üzerine)” ve "phore (nakletmek)” olarak iki parçadan meydana gelen metafor, görünenin arkasını görmeyi ve arkasında görüneni ise görünenden farklı olarak aktarmayı sağlar. Aynı zamanda metafor, bir toplumun, kültürün birikimlerini içerisinde barındırır. Bu nedenle metaforu anlamak; insanın dünyasını, yetiştiği ve olgunlaştığı çevreyi, birikimlerini anlamaktan geçer. Metafor ve dil ilişkisine bakıldığında ise dil, soyut olanı somutlaştırmak ister. İşte bu sebeple metafora ihtiyaç duyar. Dil, zihinde soyut olarak var olanı metafor yardımıyla, somutlaştırır. G. ve L. Zaltman’ın, Metafor Çıkarım Tekniği’nde yer alan yedi derin metafordan seçtiğimiz dönüşüm metaforunda ise bu dünyanın, çevrenin ve birikimin izlerini takip edebiliriz. Dönüşüm, kimi zaman bedenimizde kimi zaman da ruhumuzda ortaya çıkar. Bu dönüşüm isteğimizle veya isteğimiz dışında olabileceği gibi, iyiye veya kötüye, olumluya veya olumsuza doğru da olabilir. Dönüşüm metaforu kademe kademe olgunlaşabilir ya da birdenbire ortaya çıkabilir. İnsanoğlu daha yaratılışında bir dönüşümün içine girer ve bu dönüşüm, hayatın son bulmasına kadar devam eder. Dönüşümün ve değişimin var olmaması, var olan dönüşümün ise durdurulması mümkün değildir. Dönüşüm yalnızca insanoğlunun etkilendiği bir olgu olmamakla beraber canlı, cansız birçok varlığı da etkisi altına almaktadır. Değişimin ellerinde geçen zaman; insanı, maddeyi, duyguyu, düşünceyi farklı olana dönüştürür. Bu çalışmada, Ahmed Paşa’nın gazellerinden seçilen örnek beyitler, dönüşüm metaforu bağlamında incelenecek ve örnekler üzerinden dönüşüm metaforu açıklanmaya devam edilecektir. Böylelikle klâsik Türk şiirinin kurucularından olan Ahmed Paşa’nın beyitlerinde dönüşüm metaforunun izleri aranıp, sahip olduğu metafor dünyası dikkatlerinize sunulacaktır.Keywords : Gazel, Dönüşüm, Metafor, Klasik Türk Edebiyatı, Ahmed Paşa