15-16. Yüzyılda Gemma’lar ve Sanata Yansımaları
Authors : Başak Katranci Kasali
Pages : 376-392
View : 12 | Download : 4
Publication Date : 2021-12-10
Article Type : Research
Abstract :Uygarlığın doğuşu ile başlayan taş oymacılık sanatı, başlangıcından itibaren insanoğlunun ilgisini çekmiş ve her dönemde sanatçıların ve sanatseverlerin ilgi odağında olmuştur. Erken dönemlerde yumuşak taşlar ile gerçekleştirilen bu sanat, zaman içerisinde değerli ve yarı değerli pek çok taş ile uygulanmış hatta cam ve deniz kabukları da bu teknikte kullanılan materyaller haline gelmiştir. Bu çalışmamızda kameo ve intaglio olmak üzere iki farklı teknikle üretilen gemmaların özellikle Rönesans dönemindeki çeşitli sanatlarda ve gündelik yaşam ölçeğinde kullanımı araştırılmıştır. İntagliolar daha çok işlevsel kullanıma yönelikken kameolar daha çok süs eşyası olarak kullanılmıştır ve bu nedenle kameoların ilk uygulamaları intagliolardan daha sonra gerçekleşmiştir. Doruk noktasına Yunan sanatı ile ulaşmış olan taş oyma sanatı Roma ve ardından Bizans döneminde de uygulanmaya devam etmiş, 6.yy’dan 15.yy’a kadar geçen süreçte ise bu alanda çok fazla faaliyet gösterilmemiştir. 15.yy’da oymacılık sanatı İtalya’da yeniden görülmeye başlanır ve özellikle Rönesans ve ardından da 18.yy’da büyük bir canlanma yaşar. Bu çalışma kapsamında incelediğimiz Rönesans döneminde kameo ve intagliolar, koleksiyonların nadide parçaları olarak koleksiyonerler tarafından özenle saklanmış, ve antik kameolar hem süs eşyalarında, hem freskler ve tablolarda, ayrıca çeşitli alçı süslemelerde neredeyse bütünüyle aslına sadık kalınarak tekrar edilmiştir. Aynı zamanda bu dönemde mücevher ustaları tarafından antik dönem mücevherleri kopyalanıp uyarlanmaya başlanmıştır. Çok başarılı bir şekilde uyarlanan bu kopyaları zaman zaman orijinallerinden ayırmak da oldukça zor olmuştur. Çalışma kapsamında tarihin her döneminde ilgi çeken ve kendine kullanım alanı bulan bu taşların özellikle Rönesans döneminde hangi alanlarda karşımıza çıktığı ve nasıl bir kullanım alanı olduğu araştırılmış ve elde edilen bilgiler ışığında dönem taş oymacılık sanatının genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.Keywords : Kameo, İntaglio, Gemma, Taş Oyma, Rönesans