- Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 13 Sayı: 1
- İRAN’DA PROTESTO KÜLTÜRÜNÜN ORTAYA ÇIKIŞI: İSLÂM DEVRİMİ’NE KADAR TARİHTEN BAZI KESİTLER...
İRAN’DA PROTESTO KÜLTÜRÜNÜN ORTAYA ÇIKIŞI: İSLÂM DEVRİMİ’NE KADAR TARİHTEN BAZI KESİTLER
Authors : Yılmaz Karadeniz, Mikail Devebakan
Pages : 33-50
Doi:10.20493/birtop.1375909
View : 174 | Download : 143
Publication Date : 2023-11-13
Article Type : Research
Abstract :Protesto, insan gruplarının bir ülkede belirli bir amaç etrafında mevcut siyasi idarenin idari, dini, içtimai, iktisadi ve mesleki uygulamalarına itiraz ederek değişmesi için topluluklar halinde toplanmasıdır. İran tarihinde geçmişten günümüze çeşitli dönemlerde bu türden hareketlere rastlamak mümkündür. Ahameniş döneminde II. Ardeşir’in uygulamalarına karşı çıkan Anadolu satraplarının sebep olduğu protestolar, Elamlıların I. Darius’a karşı isyanları, Selevkos kralı II. Ardavan döneminde yedi yıl süren isyanlar, Sasanilerin Eşkanilere karşı siyasi içerikli isyanları, Sasani döneminde Hristiyan Ermenilerin isyanları, Behram Çupin isyanları önemli hadiseler olarak tarihe geçmiştir. İslami dönemde toprak derebeylerine ve Emevi uygulamalarına karşı meydana gelen isyanlar, Selçuklu döneminde Kirman olayları, Safeviler döneminde merkezi idareye karşı Kızılbaş isyanları, Kaçar döneminde Reuter ve Talbut gibi İngiliz sermayedarlara verilen imtiyazlara karşı yapılan itirazlar ve isyanları saymak da mümkündür. Çalışmamızın amacı, protestonun ortaya çıkışını sağlayan sebepleri ve tarihte İran toplumunda görülen protestoların tarihi süreç içerisindeki kesitlerinden örnekler vererek ortaya koymaktır. İran’ın ilkçağlarından Kaçar idaresinin sonlarına kadar olan zaman diliminde önemli olanlarını yazılı kaynaklar çerçevesinde ortaya koymaya çalıştık.Keywords : İran, Protesto, Sasani, Emevi, Kaçar, Pehlevi