- Türk Müziği
- Vol: 3 Issue: 4
- Türk müziğinde aşıklık geleneğinin temsilcisi Aşık Veysel Şatıroğlu’nda kadın kavramı...
Türk müziğinde aşıklık geleneğinin temsilcisi Aşık Veysel Şatıroğlu’nda kadın kavramı
Authors : Serap Duran Subatan
Pages : 451-484
View : 2 | Download : 1
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Araştırma Makalesi
Abstract :Türkiye’de genç kuşağın modernleşmesiyle birlikte geleneklere bağlı olunması ve toplumda önemli bir vizyon oluşturan geleneksel kültürü temsil eden sanatkarlara odaklanılması her geçen gün artmaktadır. Bu artışın ve odağın en önemli sanat figürlerinden birisi de kadındır. Türk toplumunda kadın hareketlerinin değişen tarihi serüveninde, kadının toplumsal rolünün daha fazla irdelenerek geçmişten bu yana kadın kimliğindeki değişim ve bakış açılarının araştırılması önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Türk dünya ozanı Âşık Veysel Şatıroğlu’nun geleneksel kültürümüz içerisinden modernleşme sürecimize kadar önemli izler ve mesajlar bıraktığı eserlerinde, evrensel dünya görüşü içerisindeki kadına verdiği değer ve bakış açısı da genç kuşağımıza önemli katkı sağlayacağı için incelenmeye değer bir konu olarak araştırılmıştır. Bu araştırma ile birlikte, ülkemizde kadının değeri ve önemi ile ilgili araştırmaların az olması sebebiyle de ozanın gelecek kuşaklara aktardığı kendi gönül gözüyle yaşadığı yıllarda kadına atfettiği duyguları ortaya çıkararak kadın temalarının toplumsal cinsiyetteki yerini ve toplumları nasıl etkilediğine dair amaçlar hedeflenmektedir. Türk ozanımızın birlik, beraberlik, vatan, millet ve insan sevgisiyle gözleri görmeden sadece kalp gözüyle modern dünyamıza aktardığı şiirlerindeki kadın temaları incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemine bağlı olarak betimsel yöntem içerisinde somantik açıdan kadın temaları söylem analizine bağlı olarak analiz edilmiştir. Örnekleme yönteminde ozanımızın şuana kadar ortaya çıkmamış güncel verilere göre toplam 173 adet şiirin dokümanları da tespit edilmiştir. Şiir dokümanlarının tümüne ulaşılmasıyla birlikte, 122 şiirinin kadın temaları analiz edilerek, içerisinde gurbet, güzellik, aşk, mistik aşk, ayrılık, sadakat, annelik gibi temalarda sınıflandırılıp, geleceğe kadının toplumsal rolündeki önemine işaret eden mısralara açıklık getirilmiştir. Bu çalışma sonucunda, tüm şiirlerindeki tabiatta görmeyen gözüyle önemli tespitlerde bulunan dünya ozanının, yine şiirlerini görmeden sadece gönül gözüyle bir sevgiliyi, anneyi, kız çocuğunu ya da bir kadını görüyormuş gibi tasvir ederek eserlerine yansıttığı görülmektedir. Bu çalışma ile birlikte, ozan Âşık Veysel’in tüm şiirlerindeki kadın figürleri sosyal rol kuramlarından yola çıkılmıştır. Sonuçlarda ise, ozanımız Türk toplumunun toplumsal cinsiyet konusunda geleceğe sağlam adımlarla ulaşabilmesi için toplumsal açıdan birlik ve beraberlik içerisinde olunması gerektiğini açıkça belirtilmesiyle sosyal hayatın olumsuz taraflarını, kadının özel ve estetik bir varlık olduğunu ve insanın yaratılıştan gelen eşitliğine sahip olduğunu vurgulamasıyla dünya ozanı olduğunu mısralarıyla kanıtlamaktadır. Bu çalışma ile besteleme tekniklerinde güftenin önemi, kadının sanattaki yeri ya da toplumsal cinsiyette kadının konumu ve sosyal statüsündeki kadına bakış açıları konulu araştırmalara önemli kaynak oluşturabileceği öngörülmektedir.Keywords : Âşık Veysel Şatıroğlu, Kadın, Müzikoloji, Ozan, Şiir, Türkü