Azerbaycan Tasnifi: ses kayıtları, notasyonları ve araştırma konuları
Authors : Jale Gulamova
Pages : 439-449
View : 2 | Download : 1
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Araştırma Makalesi
Abstract :Ses kayıtları ve notalar, Muğam sanatını incelemek için ana kaynak olarak kabul edilir. Muğamların önde gelen muğam uzmanları tarafından toplanması, not edilmesi ve neşredilmesi, muğamın dünya çapında yayılmasına, tanınmasına ve hayranlarının artmasına neden olmuştur. Şarkı söyleme sanatında yaratıcılığın ses kayıtları, Azerbaycan sözlü geleneksel profesyonel müzik kültürünün gelişimindeki rolünün notasyonu, araştırılması ve incelenmesi modern müzikolojinin güncel konuları arasındadır. Muğam sanatının tasniflerinin yanı sıra incelenmesinde ses kayıtları ve notalar ana kaynak kabul edilmektedir. Çalışmanın özgünlüğü ilk kez Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Ses Kayıt Arşivi'nden sayısız tasniflerin kataloglarını almış olmamız ve bunlardan birkaç örneğini makaleye dahil etmiş ve araştırma yapmış olmamdır. Azerbaycan sözlü geleneğinin profesyonel müzisyenleri olan usta şarkıcıların çoğu şarkı ve tasnif yaratıcılığına sahip olup, oluşturdukları tasnifleri bir konserde veya toplantıda seslendirerek dinleyicilere sunmuşlardır, daha sonra bu tasnifler hafızalarda kaldı, diğer şarkıcıların repertuarına girdi, söylendi ve halk arasında yayıldı. Makalemde ustaların muğam geleneklerinin tasnif türünü Azerbaycan kültürünün genel gelişimi, ses kayıtları ve notaları bağlamında araştırmayı temel amaç olarak belirledim ve örneklerle yansıtmaya çalıştım. Azerbaycanlı besteciler ve müzikologlar tür tasnifinin incelenmesi ile ilgili bir dizi çalışma yürütmüşlerdir. Bu çalışmalara dayanarak sınıflandırma türünün özelliklerini karakterize ettim ve sınıflandırmalara adanmış bilimsel çalışmalarda ana özelliklerine baktım. Araştırmamda klasik ve sözlü türkülerin yan yana incelenmesini ve aralarındaki ortak ve farklı özellikleri inceledim. Makalede, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Ses Kayıt Arşivi'nde bulunan tasniflere ilişkin kataloglar tanıtılmış, bunlar arasında İslam Abdullyev'in seslendirdiği "Sattarhan", Alasgar Abdullayev'in seslendirdiği "Mahur", Mutallim Mutallimov'un seslendirdiği "Çahargah" ve Alibaba Mammadov'un seslendirdiği "Hisar" olmak üzere 4 sanatçının klasmanından bahsedildi, sınıflandırma geçmişi gözden geçirildi, hangi yılda arşivlendiği, kimler tarafından eşlik edildiği, hangi muğamda yazıldığı, zaman zaman türkü gibi ses ve dizi olarak icra edildiği, şekil, tür ve karakter yönünden incelendiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, ses kayıtlarını dinleyerek aynı muğamın veya tasnifin farklı şarkıcılar tarafından farklı zamanlarda nasıl söylendiği hakkında fikir sahibi olundu. Usta şarkıcıların kayıtlarını dinleyerek icra tarzlarını ve pratikte ne kadar kullanıldığını belirlendi. Ses kayıtları dinlemek ve ustalaşmak gerçek bir zanaatkarlık sunuldu. Eğitim yıllarında ve bağımsız yaratıcılığa girdikten sonra usta şarkıcıların kayıtlarını dinlemek ve bunlardan yararlanmak, performansı daha da geliştirmek için iyi sonuçlar verebilir.Keywords : Enstrüman, Muğam, Notasyon, Ses kayıtları, Sınıflandırma, Şarkı