- Türk Müziği
- Vol: 3 Issue: 4
- Elekber Esgerov`un Azerbaycan üflemeli çalgıları alanının gelişimindeki rolünün incelenmesi Elekber ...
Elekber Esgerov`un Azerbaycan üflemeli çalgıları alanının gelişimindeki rolünün incelenmesi Elekber Esgerov`un Azerbaycan üflemeli çalgıları alanının gelişimindeki rolünün incelenmesi
Authors : Mahire Guliyeva
Pages : 403-419
View : 3 | Download : 1
Publication Date : 2023-12-30
Article Type : Araştırma Makalesi
Abstract :Azerbaycan müzik folklorünün gelişiminde bazı müzisyenlerin katkılarının derinlemesi incelenmesi, bu gelişiminin anlaşılmasında oldukça önemlidir. Elekber Esgerov, Azerbaycan müzik folkloründe bilhassa üflemeli çalgılardaki değişimdeki katkıları açısında ilk defa incelenen bir figürdür. Bu araştırmada, Elekber Esgerov`un "İki valfli balaban" sazının özellikleri ve Avrupa üretimi olan "A", "B" klarnet sistemlerinin sanatçının "As" klarnetiyle karşılaştırılmış ve incelenmiştir. Dolayısıyla, Elekber Esgerov`un bestelediği dans melodileri ve muğam renglerinin kuruluş özellikleri, Azerbaycan ve batı müziği teorilerinden faydalanarak bestecinin özgün sentezi analize edilmektedir. Bu araştırmada sanatçının "Dügah" folklor enstrüman topluluğu ve aynı adanan muğam rengi hakkında bilgiler verilmektedir. Bu araştırmada, Elekber Esgerov`un Azerbaycan müzik folkloruna getirdiği yeni çalgı tarzı ve enstrümanlar üzerinde yaptığı reformların incelenmesi amaçlanmıştır. Esgerov’un, Azerbaycan üflemeli çalgılarından yeni klarnet ve balaban tasarımları incelenmiştir. Azerbaycan ve batı müziği arasındaki sentezde Esgerov’un etkisi incelenmiştir. Araştırmanın problemi Azerbaycan’da klarnet ve balaban çalgılarının gelişiminde Elekber Esgerov`un katkıları nelerdir? "İki valfli" balaban ve "As" tınılı klarnet enstrümanlarının özellikleri nelerdir? Şeklindedir. Araştırmada, nitel araştırma türlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Bu dokümanlar, Esgerov ile ilgili arşiv belgeler, gazeteler, konser programları ve afişler, diplomalar, fahri belgeler, disk ve plak kayıtları, sosyal medyada yer alan videolarıdır. Sanatçının arşivinde orijinal enstrüman tasarımları: "İki valfli balaban", "As" tınılı klarnet, çift zurna, ney ve tütek çalgı enstrümanları seçilmiştir. Esgerov`un arşivinde üflemeli enstrümanların çalgılarına ait iki topludan oluşan el yazıları da yer almaktadır. Bunun yanında, orijinal ve virtüöz çalgıları Azerbaycan Televizyonu ve Radyosu’ndaki "Altın Fonda" programı incelenmiştir. Mehribani, Adaleti ve Zöhrabi dans melodisinin analizi yapılmıştır. Esgerov`un "As" sistemli klarnet yapısı ve iki valfli balaban yapısı ve enstrümanın teknik gelişimi için nota transferleri incelenmiştir. Frans Şubert, "Serenada" ve Solovyov-Sedoy, "Moskova çevresinde geceler" eserleri incelenmiştir. Esgerov`un "Dügah" rengi de incelenmiştir. Araştırma sonucunda Esgerov`un dokümanları içeriğinde bestelediği dans melodileri ve muğam rengleri müzikologlar tarafından notaya alınmıştır. Esgerov, balaban çalgısına iki valf daha ekleyerek "İki valfli balaban" enstrümanını ortaya koymuş ve enstrümanın ses dizisine yenilik getirmiştir. Bunun yanında "As" tınınlı klarnet enstrümanı muğam şancılarına eşlik amacıyla yapmıştır. Esgerov’un üflemeli müzik aletlerinde yapmış olduğu bu yenilikler, Azerbaycan müzisyenlerinin eğitiminde yerini almış olup, halen yeni müzisyenler tarafından eserleri icra edilmektedir. Bu araştırmadaki incelemelerin dışındaki diğer eserlerinin de incelenmesi önerilir.Keywords : Balaban, Dügah, Elekber Esgerov, Klarnet, Reform