- Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 17
- Esmâ-i Sitte'nin İrâbı Üzerine Bazı Değerlendirmeler
Esmâ-i Sitte'nin İrâbı Üzerine Bazı Değerlendirmeler
Authors : Enes Erdim, Ayşe Meydanoğlu
Pages : 175-186
Doi:10.34085/buifd.882055
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2021-06-25
Article Type : Research
Abstract :Arap dilinde cümle içinde kelimelerin yüklendikleri görevleri ve ifade ettikleri anlamları göstermek üzere i’râb olgusu kullanılmıştır. i’râb, kelime sonunda amil denilen fonksiyonel sözcüklerden kaynaklanan değişikliktir. Bu değişiklik farklı belirtilerle kendisini göstermiştir. Bu belirtiler çoğu zaman aslî alametler olarak değerlendirilen damme, fetha ve kesra denilen harekelerle ortaya çıkmıştır. Bazen de sınırlı sayıdaki kelimelerde hareke yerine geçen ikincil belirti dediğimiz harflerle gösterilmiştir. İkincil belirtilerin kullanıldığı sözcük türlerinden biri de Arap dilinde esma-ı sitte olarak bilinen أب ، أخ ، حم، ذو، فم، ve هن sözcükleridir. Esma-ı sitte fer’i i’râbla i’râblanmanın yanın sıra, bazı lehçelerde aslî belirtilerle, bazılarında ise kıyasa uygun olarak maksûr biçiminde kullanılmıştır. Bununla birlikte bazı dilsel verilerde esmâ-i sittenin şeddeli kullanımına rastlamak da mümkündür. Özellikle ikincil belirtileri almaları durumunda bu sözcüklerin nasıl i’râblanacağı meselesi Arap dilcileri arasında tartışma konusu olmuştur. Bu çalışmada konuyla ilgili klasik dil ekollerinin ve temsilcilerinin esma-ı sittenin i’râbına ilişkin görüşleri değerlendirilmeye çalışılmıştır.Keywords : Arap Dili ve Belâgatı, Nahiv, İrab, Basra Dil Ekolü, Kufe Dil Ekolü, Esma-ı Sitte