- Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 13
- İbn Âşûr’un Tefsirinde İştikâk Bağlamında Kelimelerin Farklı Köklerden Türetilme İhtimali ve Tefsird...
İbn Âşûr’un Tefsirinde İştikâk Bağlamında Kelimelerin Farklı Köklerden Türetilme İhtimali ve Tefsirdeki Yansımaları
Authors : Nusrettin Bolelli, Abdullah Bedeva
Pages : 59-75
Doi:10.34085/buifd.519796
View : 12 | Download : 1
Publication Date : 2019-06-25
Article Type : Research
Abstract :Nusrettin BOLELLİ-Abdullah BEDEVA Prof. Dr., Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Arap Dili ve Belağatı Anabilim Dalı, nusret.bolelli@hotmail.com ORCID: 0000-0001-8686-1976 Öğretim Görevlisi, Bingöl Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Arap Dili Anabilim Dalı, abdullahbedeva@hotmail.com ORCID: 0000-0001-9297-9524 Geliş Tarihi: 30.01.2019, Kabul Tarihi: 11.03.2019 DOI: 10.34085/ buifd.519796 İştikâk olgusu Arapçanın gelişmesi ve gelişen şartlar doğrultusunda ortaya çıkan unsur ve nesnelerin dildeki karşılığının belirlenmesi için önemli bir husustur. "Hem lafız hem de anlam ilişkisi göz önünde bulundurularak bir kelimeyi farklı bir kelimeye dönüştürmek” anlamına gelen iştikâk, kelimenin türetilmesinde meydana gelen değişikliklere göre, sağir, kebir, ekber ve kubbar olmak üzere dört kısma ayrılmaktadır. Bu olgu, özelliğine göre Arapça nasların anlaşılması ve yorumlanması için önemli bir etkendir. Bunun içindir ki ilk dönemden itibaren dil yönü öne çıkmış tefsir kaynaklarında Kur’an âyetlerinin farklı yorumlanmasında önemli bir etken olmuştur. Bu olgunun etkin bir şekilde kullanılarak âyetlerin yorumlanmaya çalışıldığı önemli kaynaklardan birisi de İbn Âşûr’un tefsiridir. İbn Âşûr’un tefsirinde iştikâkın anlamdaki yansımasının sebepleri arasında, türevlerin kök kelimelerin anlamını içermesi, kelimeler arasındaki nüans ve iştikâk neticesinde kelimelerin büründükleri yapısal formlar gibi hususlar olmakla birlikte, kelimelerin muhtemel köklerden türetilebilme ihtimali de bu konuda en önemli etkenlerdendir. Bu çalışmada, Muhammed Tahir b. ‘Âşûr’un, tefsirinde kelimelerin farklı köklerden türetilme ihtimaline binaen âyetlerdeki yansıma şekli ele alınmıştır. Ayrıca konunun daha iyi anlaşılması için iştikâkın tanımı ve kısımları da kısaca açıklanmaya çalışılmıştır.Keywords : Arapça, İbn Âşûr, İştikâk, Kök kelime