- Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 21 Issue: 1
- Antik Yunan Felsefesinde Empodekles, Platon ve Plotinius’da Aşk Tanımları ve Aşkın Tensel Olandan Ti...
Antik Yunan Felsefesinde Empodekles, Platon ve Plotinius’da Aşk Tanımları ve Aşkın Tensel Olandan Tinsel Olana Seyri
Authors : Mavi Çinar
Pages : 120-140
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2019-07-18
Article Type : Other
Abstract : En bilinen anlamıyla kişinin karşı cinsine duyduğu arzulanma olarak tanımlanabilecek aşkın, insanoğlunun zihin uğraşısı olarak, felsefede ele alınışına dair ulaşabildiğimiz en erken kayıtlar Antik Yunan’ı göstermektedir. Edebiyat gibi alanlar ile kıyaslandığında, felsefe, aşk üzerine en az konuşan alanlardandır. Bu kısıtlı söylemlerin çoğu da Antik Yunan düşünürlerinden Platon’a aittir. Çalışma Platon’u merkeze alarak, aşk üzerine eser vermiş üç filozofun kavram ve değerlendirmelerine değinecektir. Felsefede "aşk” tanımını ilk yapan olmasından ötürü Empodekles ile başlanmıştır. Empodekles aşkın tanımını "ilk hareket ettirici” olarak yaparken, esas oğlan diyebileceğimiz Platon’un, aşkı, "hareket ettirici” olarak yorumlamasına ilham olması açısından da önemlidir. Ardından Platon ve özellikle Şölen diyaloğu konu edilir. Antik Yunan’da da sonrasında da aşk üzerine söylenmiş birçok tanımı anlayabilmek adına Şölen diyaloğundaki konuşmacıların tartışmaları elzemdir. Platon’un tüm tanımlarını ve özellikle Şölen diyaloğunu değerlendirdikten sonra; aşkı, kendisinden sonra birçok filozofa da ilham olacak şekilde tanımlayan Plotinus’a bakılmaktadır. Plotinus Yeni Platonculuk ile bir nevi kutsal dinlerin aşk algısına düşünsel zemin hazırlamıştır denilebilir. Çalışma, tüm bu kavramlara giydirilen içerikler yanında, dönemin, aşka hatta zaman zaman kadına bakışını; aşkın, dönemin entelektüel çevresindeki izdüşümünü tespit etmeye de çalışmaktadır. Din ile felsefeyi aşk ile birleştiren bu birliği anlamanın yolu hem bu tanımlardan hem dönemin algısını anlamaktan geçmektedir. Bu nedenle, tinsel aşk üzerine yapılacak okumalar için Antik Yunan’daki bu üç isim önemli bir izlek oluşturmaktadır.Keywords : Antik Yunan, Aşk, Eros, Philia, Demon, Diamon