- Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- Iran Real Politics and Political Motivation of Shiite
Iran Real Politics and Political Motivation of Shiite
Authors : Girayalp Karakuş
Pages : 110-124
Doi:10.33905/bseusbed.728266
View : 6 | Download : 4
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :İran devlet geleneğinde önemli bir yer tutan Şiilik inanç sisteminin ülkenin iç ve dış politikasına etkide bulunduğunu söyleyebiliriz. Protesto ve ağıt kültürüne dayanan bu inanç sisteminin etkileri İran devlet geleneğinde tarihsel bir arkaplana dayanmaktadır. Fatımilerden, Safevilere ve günümüze kadar etkilerini gözlemleyebileceğimiz bu inanç sistemi Müslüman dünyasında farklı bir yol izlemiştir. Şii devlet anlayışı Hz. Muhammed ve Hz. Ali’nin kurdukları devlet hariç diğer devletleri hak devleti olarak görmemektedir. Sünnilikteki halifelik anlayışından farklı olarak Şiilikte imamet anlayışı geliştirilmiş, imam hem dini hem de siyasi lider olarak kabul edilmiştir. Şiilik tarih boyunca kendilerini Sünnilerden farklı gören ve zaman zaman da Sünnilerle savaşan siyasi, dini ve kültürel inanç manzumesidir. Günümüzde Şiiliği en radikal biçimde uygulayan devlet olan İran İslam Cumhuriyet’i geçmişten gelen marjinal devlet siyasetini devam ettirmektedir. İslam’ın farklı bir yorumu olan bu inanç sistemi günümüzde rejimini Şiilerin yaşadığı coğrafyalara ihraç etme çabasındadır. Müslüman dünyasında azınlıkta kalan Şiilik genelde Şii Hilali denilen coğrafyada etkinlik kurmaya çalışmaktadır. Bu projenin getirisi olduğu kadar maliyeti de fazladır. Çünkü dışarıya aktarılan fonlar ülke içinde yoksullaşan halk tarafından tepkiyle karşılanmaktadır. Ülkeye uygulanan ambargolarla ekonomisi kötüye giden ülke Ortadoğu’da var olabilmek için gayrisafi hasılasının büyük çoğunluğunu savaş ekonomisine harcamaktadır. İran’ın bu çalışmalarıyla Batılı ülkeler karşısında caydırıcı bir unsur olabilmesi nükleer silah üretme çabasında olduğu düşünülmektedir. Özellikle ABD, Batı ve İsrail ile çatışan İran devleti bu projeyi güvenliklerinin garantisi olarak görmektedir. Çalışmamızın amacı İran Şiiliğinin politik motivasyonunu, inanç sistemini ve reel politiğini açıklayabilmektir.Keywords : İran, Humeyni, Devrim