- BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 10 Issue: 1
- Eyyûbîler Devrinde Hadis Tedrisatı -Dımaşk Özelinde-
Eyyûbîler Devrinde Hadis Tedrisatı -Dımaşk Özelinde-
Authors : Abdurrahman Kurt
Pages : 73-108
Doi:10.33460/beuifd.1278711
View : 79 | Download : 52
Publication Date : 2023-06-15
Article Type : Research Article
Abstract :Mısır, Hicâz, Cezîre, Yemen ve hatta Kuzey Afrika’ya kadar uzanan bir coğrafyada hüküm süren Eyyûbîler, İslâm tarihinde siyasî, sosyal, iktisadî ve kültürel alanlarda bıraktığı tesirlerle dikkat çekmiş bir devlettir. 570-658 (1174-1260) yılları arasında yaklaşık bir asır Eyyûbîlerin hâkimiyetinde bulunan Dımaşk, gerek konumu itibariyle kavşak şehir özelliği taşıması gerekse devletin siyasî merkezleri arasında yer alması sebebiyle bu devirde birçok alanda olduğu gibi ilim ve kültür sahasında da önemli bir mevki elde etmiştir. Nitekim devletin kurucusu Selâhaddîn Eyyûbî başta olmak üzere devlet yöneticilerinin katkılarıyla İslâm kültür tarihinin en önemli ve gözde şehirlerinden biri haline gelmiştir. Dolayısıyla şehirde sosyal, kültürel ve ilmî faaliyetler zirve yapmış, ilim adamlarına büyük imkânlar sağlanmış, aklî ve naklî ilimlerde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Bu alanların başında yer alan hadis ilmi de en verimli dönemlerinden birini yaşamıştır. Zira bu devir, medreselerin yaygınlaşıp dârülhadis gibi müesseselerin kurularak eğitimin daha sistemli ve işlevsel bir boyut kazandığı önemli bir döneme tekabül etmektedir. Aynı şekilde hadis usûlünde dönüm noktası teşkil eden İbnü’s-Salâh’ın Ulûmü’l hadîs isimli meşhur eseri de bu devrin ürünüdür. Hadis tarihi bir bütünlük arz ettiğinden bu tarihi sürecin seyrini daha iyi anlayabilmek için teşekkülünden günümüze kadar geçirdiği her dönem önem arz etmektedir. Bu çalışma da Dımaşk özelinde Eyyûbîler devrinin hadis ilmi ve tarihine ne tür bir katkı sağladığını aydınlatmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda devrin hadis tarihindeki özelliği ve yerinin ne olduğu, hadis eğitim ve öğretimi ile ilgili faaliyetlerin nasıl ve hangi mekânlarda yürütüldüğü, bu dönemde öne çıkan hadis âlimlerinin kimler olduğu, hadis alanında hangi metin ve kitapların önemsenip okunmasına ağırlık verildiği gibi sorulara cevap aranmıştır.Keywords : Hadis, Eyyûbîler, Dımaşk, Medrese, Dârülhadis.