- BELLEK Uluslararası Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- ABD’NİN OSMANLI TOPRAKLARINDA MİSYONERLİK FAALİYETLERİ VE ERMENİLER
ABD’NİN OSMANLI TOPRAKLARINDA MİSYONERLİK FAALİYETLERİ VE ERMENİLER
Authors : Levent Çörekli
Pages : 1-13
Doi:10.52735/bellek.1310189
View : 25 | Download : 24
Publication Date : 2023-06-30
Article Type : Research Article
Abstract :ABD ve Osmanlı ilişkileri Osmanlı devletinin son döneminde başlamıştır. ABD Osmanlı devletinin zayıf durumundan istifade ederek Osmanlı coğrafyasında misyonerlik faaliyetleri yürütmüştür. Kendilerine hedef olarak Ermenileri koyan ABD sistemli bir şekilde Ermenileri Osmanlıya karşı isyan etmeleri için cesaretlendirmiştir. 1789 Fransız ihtilalinden sonra ulusçuluk akımı bütün dünyada yayılma imkânı bulmuştur. Bu akım en çok dönemin çok uluslu devletlerini etkilemiştir. Çok uluslu devletlerden olan Osmanlı Devletinde de azınlıklar kendi ulus devletlerini kurmak için isyan hareketleri başlattılar. Kendi devletini kurmak isteyen milletlerden biri olan Ermeniler, 1878 yılında Osmanlı ve Avrupalılar arasında imzalanan Berlin antlaşmasıyla bu amaçlarına erişmek adına önemli bir kazanım elde etmişlerdir. Tarihte "Ermeni Sorunu” olarak adlandırılan problem bu antlaşmayla birlikte ilk kez ortaya atılmıştır. XIX. Yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı Devleti askeri, siyasi ve ekonomik anlamda tamamen bir çöküş içerisine girmiştir. Tam bu esnada I. Dünya Savaşı başlamış ve Ermeniler de Osmanlı coğrafyasında isyan hareketleri başlatmışlardır. Bunun neticesinde dönemin Osmanlı hükümeti Sevk ve İskân kanununu çıkarıp Ermenileri bulundukları yerden yine Osmanlı egemenliğinde bulunan güvenli bir yere göç ettirmiştir. Ermeni sorununun ortaya çıkmasında hiç şüphesiz Rusya ve İngiltere’nin başrolde oldukları bilinse de ABD’nin bu sorunun ortaya çıkışındaki rolü daha sistemli ve güçlüdür. Bu çalışmada Ermeni sorununun ortaya çıkışında ABD’nin faaliyetleri üzerinde durulacaktır.Keywords : Ermeniler, Osmanlı, ABD