- Belgi Dergisi
- Issue: 23
- İNGİLİZ VATANDAŞLARININ TÜRKİYE’YE YÖNELİK TAZMİNAT TALEPLERİ HAKKINDA İNGİLTERE LORDLAR KAMARASI’ND...
İNGİLİZ VATANDAŞLARININ TÜRKİYE’YE YÖNELİK TAZMİNAT TALEPLERİ HAKKINDA İNGİLTERE LORDLAR KAMARASI’NDA YAPILAN OTURUM ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER
Authors : Çağdaş Yüksel
Pages : 125-140
Doi:10.33431/belgi.901272
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2022-01-01
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nun güç kaybetmesi Batı devletlerinin Osmanlı topraklarına göz dikmelerine yol açmıştır. Osmanlı topraklarının paylaşımı konusunda emperyalist devletler arasında büyük bir mücadele yaşanmış ve böylece Şark Meselesi ortaya çıkmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’na girmesi İngiltere, Fransa ve Rusya’nın gizli antlaşmalarla Osmanlı topraklarını paylaşmalarına yol açmıştır. Daha sona bu paylaşım planlarına İtalya’da dahil olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’nda yenilmesi paylaşım planlarının hayata geçirilmesine imkan tanımıştır. İtilaf Devletleri Birinci Dünya Savaşı sonrasında imzalanan Sevr Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu’nun topraklarını paylaşmışlardır. Bu antlaşma ile Osmanlı İmparatorluğu’na pek çok sınırlama getirilmiş ve ağır bir tazminat da yüklenmiştir. Kapitülasyonlar ile Osmanlı ekonomisi denetim altına alınmış ve böylece Türklerin kendilerini toparlamalarının önüne geçilmek istenmiştir. Fakat Mustafa Kemal Paşa liderliğinde Anadolu’da başlayan Milli Mücadele Sevr Antlaşması’nın hayata geçirilmesine olanak tanımamıştır. Milli Mücadele’nin zaferi sonrasında İtilaf Devletleri ile Türkiye arasında yeniden barışı tesis etmek için Lozan Antlaşması imzalanmıştır. Lozan Antlaşması’nda Sevr Antlaşması’nın pek çok hükmünün ortadan kaldırılması İtilaf Devletleri kamuoyunda çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’ndan alınması planlanan tazminattan vazgeçilmesi İngiltere’de siyaset gündemini oldukça meşgul etmiştir. Tazminat meselesi için Lordlar Kamarası’nda bir oturum yapılmış ve İngiliz Hükümeti’ne pek çok eleştiri yöneltilmiştir. Bu oturumda bazı politikacılar Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’nun İngiliz vatandaşlarını zarara uğrattığını savunmuşlardır. Savaş sonrası yapılan barış antlaşmalarında tazminat maddeleri olduğunu ileri sürerek Lozan Antlaşması’nda tazminat hükmü olmamasını eleştirmişlerdir. Lordlar Kamarası’ndaki oturumda İngiliz Hükümeti zarara uğrayan İngiliz vatandaşlarının haklarını savunamamakla suçlanmıştır.Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, İngiltere, Sevr Antlaşması, Lozan Antlaşması, Tazminat Talepleri