- Belgi Dergisi
- Issue: 22
- YÜZELLİLİK OSMAN NURİ (BALKANLI) BEY’İN GAZETECİ KİMLİĞİ İLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NE BAKIŞI...
YÜZELLİLİK OSMAN NURİ (BALKANLI) BEY’İN GAZETECİ KİMLİĞİ İLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NE BAKIŞI
Authors : Şaduman Halici
Pages : 25-56
Doi:10.33431/belgi.956941
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-07-01
Article Type : Research
Abstract :Bilindiği gibi Millî Mücadele sırasında Anadolu’da Müdafaa-i Hukuk hareketine ve ardından açılan TBMM yönetimine kimi sivil-asker aydınlar karşıt bir tavır takınmıştır. Bu isimlerden bir kısmı daha Millî Mücadele sonuçlanmadan Türkiye’den ayrılırken bir kısmı da Büyük Taarruz’un ardından ülkeden ayrılmışlar, daha sonra Yüzellilik liste içerisinde yer almışlardır. Bunlardan biri de Osman Nuri (Balkanlı)’dir. Bulgaristan’ın Tırnova [Kilifarevo] kasabasında doğan Osman Nuri, hukuk eğitimi aldıktan sonra bir süre serbest avukatlık yapmış, gazeteciliğe de bu dönemde başlamıştır. Yunan işgali öncesinde Ayvalık kaymakamlığı yapmış, işgalin ardından İstanbul Hükümeti’nce Balıkesir mutasarrıflığına atanmıştır. Balıkesir’de halkın direnişi ile karşılaşınca İstanbul’a geri dönmüş, bu kez Dersim mutasarrıflığına atanmıştır. Bu ataması da Heyet-i Temsiliye’nin direnişi ile karşılanınca bu kez Bolu mutasarrıflığı görevini üstlenmiştir. Bu görevi sırasında Millî Mücadele’ye karşıt tavrını sürdürmüştür. Bolu’nun Heyet-i Temsiliye yönetimine geçişi ile kentten ayrılarak İstanbul’a gelmiş ardından da 1920 Eylül ayında Bulgaristan’a geçmiştir. Şumnu’da yerleşen Osman Nuri Bey Nüvvab Medresesi’nde hocalık yapmasının yanı sıra gazeteciliği de sürdürmüştür. Mustafa Sabri’nin İskeçe’de çıkardığı Yarın gazetesinde; Şumnu’da yayınlanan İntibah, Sofya’da Açık Söz ve Dostluk gazetelerinde yazılar yazmıştır. 1938 yılına değin Bulgaristan’da yaşayan ve bu tarihte Türkiye’ye dönen Osman Nuri (Balkanlı), Balkan Türkleri arasında oldukça etkin olan gazetelerde yazdığı yazılarla öne çıkan isimlerden biridir. Gerek bu gazeteler, gerekse Osman Nuri’nin bu dönemde yaptığı çalışmalar ve savunduğu görüşler bu güne değin ortaya konmamıştır. Oysa bu yazılar Millî Mücadele karşıtlığının nedenlerini ortaya koyduğu gibi 1923 sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’ne Balkan Türklerinin bakışını da açıklayacak niteliktedir. Bu çalışmada Osman Nuri’nin Türkiye Cumhuriyeti’ne bakışının yanı sıra Balkanlardaki muhafazakâr Türklerin, Türkiye’deki siyasal rejime bakışı ve devrimler konusundaki algı, düşünce ve savunuları da ortaya konulmaya çalışılacaktır.Keywords : Osman Nuri, Milli Mücadele, Yüzellilikler, anti-Kemalistler, Örgütlenme