TÜRK SİYASİ TARİHİNDE 1950 SEÇİMLERİ SÜRECİNDE SÖYLEM VE TARTIŞMALAR
Authors : Özlem Yildirim Kiriş
Pages : 399-424
Doi:10.33431/belgi.929054
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-07-01
Article Type : Research
Abstract :İkinci Dünya Savaşının sona ermesiyle birlikte Türk siyasetinde bazı değişiklikler yaşandı. 1945 yılında Cumhuriyet Halk Partisi’nin dışında başka partilerin kurulması için mevcut ortam hazır hale geldi. Haziran 1945’de Milli Kalkınma Partisi ve Ocak 1946’da Demokrat Parti kurularak Türk siyasetinde yerlerini aldı. 1946 seçimlerinde CHP’den sonra en fazla oy alan parti DP öne çıkan muhalefet partisi olarak CHP’nin karşısında yer aldı. 16 Şubat 1950’de kabul edilen Seçim Kanunu, tek dereceli, eşit ve gizli oy, açık tasnif şeklinde belirlenen esaslar çerçevesinde 14 Mayıs 1950 tarihinde gerçekleşen genel seçimde uygulandı. 1950 seçimlerine hazırlık safhasında seçim kampanyalarının önemli bir bölümü CHP iktidarı ile DP muhalefetinin görüşleri ekseninde şekillendi. Seçim hazırlıkları devresinde CHP ülkenin menfaatlerini ön planda tutan bir tutum sergilerken, DP ılımlı ve halkın iradesiyle iktidara ulaşma isteğinde olduğunu gösteriyordu. 1946 seçimlerinde büyük oranda oy alan Demokrat Parti için iktidar olma yolunda ki aşamalardan birisi de 1950 seçimleriydi. İktidar açısından bakıldığında CHP iktidarını korumak ve seçimi kaybetmemek için mücadele ediyordu. CHP ve DP temsilcileri seçimlerin güven içerisinde ve adil yapılması hususunda hemfikirdiler. Seçim söylemlerinde ülkeyi ilgilendiren pek çok konu ve mesele ele alındı. Ancak partilerin söylemlerinde karşılıklı eleştiri ve vaatler ağırlıklı olarak ilk sırada gelen başlıklardı. Her parti rakip partiyi eleştiriyor ve iktidara geldikleri takdirde gerçekleştireceklerini söyledikleri vaatlerini sıralıyordu. Siyasi parti liderlerinin ve temsilcilerinin yurt içi gezileri ve konuşmalarında uzun uzun eleştirilere ve vaatlere yer verildi. Tüm partiler beyanlarıyla halka ulaşmak ve halka yakın olduklarını göstermek istiyordu. 1950 seçimlerine gidilen süreçte ulusal basında seçimle ilgili haberler geniş yer buldu. Basının gücü ve seçimlerde ki rolü tartışmasız çok mühimdi. Bu bakımdan kampanya ya da propagandaları en geniş sahalara ve halka ulaştıran iletişim aracı basın oldu. Bu çalışmada Türk siyasi tarihinde çok partili hayatın ve demokrasinin tesisi açısından çok önemli bir yere sahip olan 1950 seçimleri öncesi partilerin özelliklede CHP ve DP’nin seçim öncesi tutumu, seçime yönelik söylemleri değerlendirilmeye çalışıldı. Çalışmada döneme ait ilgili arşiv belgeleri, gazeteler ve kitaplardan yararlanıldı.Keywords : CHP, DP, 1950 Seçimleri, Propaganda, Basın